Sms 9292 ‘dood’ en red De Harmonie

Steven de Winter

Een genereus gebaar van de bestuurders van Zuid-West Friesland jegens ons, eenvoudige boerenkinkels – de Klaaifriezen – mag hier niet onvermeld blijven. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 24 november werden wij in het stembureau verrast met nóg een verkiezing. Ons werd gevraagd of wij willen dat de nieuwe gemeente “Súdwest Fryslân”, “Sneek Súdwest Fryslân”, of “Geen van beide” moet heten. Ik koos voor de naam “Geen van beide”. Nog even heb ik overwogen om “Gazon” (Ga verder ZOnder Naam) erbij te schrijven. Dat leek mij ook wel een treffende aanduiding voor deze regio, waar alle kieren zijn afgedicht met het alleszins identiteitsloze Engels raaigras.

Daags daarna lees ik in de Leeuwarder: “Enthousiaste kiezers die op het stembiljet een naam voor de fusiegemeente hebben ingevuld, zijn nodeloos creatief geweest. Hun stem wordt verscheurd, zo heeft de stuurgroep van burgemeesters bepaald.” Jammer dat Omrop Fryslân dat beeld gemist heeft. Ik had dat samen stembiljetten verscheuren door onze burgervaders en -moeder wel live willen meebeleven.

(Ondertitels: Hayo Apotheker, burgemeester van Sneek – Jacob Reitsma, burgemeester Wymbritseradiel – Willemien Vroegindeweij, burgemeester Bolsward – Sjors Eiling, loco-burgemeester van Nijefurd – Theunis Piersma, burgemeester Wûnseradiel)

Jacob: Moet je horen, hier schrijft eentje “Grut Greonterp”! Haha…
Hayo: Mag ik die verscheuren Jacob?
Willemien: Dat is flauw Hayo, jij verscheurt ze allemaal al. Ik heb er nog geen een verscheurd.
Sjors: Zou het niet een leuk gebaar zijn een stapeltje naar Hans te sturen, die zit thuis maar duimen te draaien. Dan is scheuren wel een leuke afleiding.
Hayo: Wie is Hans nou weer?
Theunis: Hans Broekhoven, onze collega van Nijefurd. Dat weet je toch wel Hayo?
Hayo: Maar Sjors, jíj bent toch de burgemeester van Nijefurd?
Sjors: Nee, dat is Hans. Ik ben de loco.
Hayo: Maar waarom is Hans vanavond dan niet komen meescheuren met ons?
Sjors: Hans heeft een burn-out.
Hayo: Okay….. Zullen we een bode met een stapeltje scheurwerk naar Hans sturen dan?
Willemien: Lief van jou, Hayo. Dan mag jij van mij die van Grut Greonterp ook wel verscheuren.
Hayo: Fijn. Dankjewel, Willemien.
Theunis: Maar welke naam wordt het nou, Hayo?
Hayo: Geen van beide.

Uiteindelijk bleek 57,3% van de kiezers gekozen te hebben voor Súdwest Fryslân. FNP-lijsttrekker Germ Gerbrandy “reageerde blij op de uitkomst”, wist de Leeuwarder Courant te melden. Maar wacht even Germ: 57,3% van 99% van 48,7% van de kiesgerechtigden – dus niet meer dan 27,6% – heeft niet gekozen, maar aangegeven welke van de drie mogelijkheden de minst slechte was, waarbij ongetwijfeld een belangrijk deel van hen heeft gedacht “Sneek wil ik in elk geval niet in de naam en als ik voor ‘Geen van beide’ kies gaat mijn stem tégen Sneek verloren en krijgen de Snekers alsnog hun zin.” In de voormalige DDR zou je er als politicus misschien nog mee weg kunnen komen om “blij” te zijn met een verkiezingsuitslag die zo overduidelijk aan alle kanten is gemanipuleerd en daaraan dan toch nog een democratische legitimatie ontlenen.

Dat het CDA niet gedecimeerd is bij deze verkiezingen heeft vooral te maken met de opmerkelijke mildheid van de andere partijen jegens dat CDA. Als argeloze dorpsbewoner – zoals ik – zou je menen dat een partij die zich encanailleert met het criminele en quasicriminele zooitje van de Geblondeerde Leider-wiens-naam-niet-genoemd-mag-worden, die kabinetsleden levert (Leers en Knapen) die ook bepaald niet van onbesproken gedrag zijn en wiens staatssecretaris Bleker met één pennenstreek het CDA onttroonde als de (vermeende) hoeder van de belangen van het platteland, een gemakkelijk doelwit zou zijn. Niets daarvan. Wetende dat ze voor een wethouderszetel uiteindelijk toch afhankelijk zijn van het CDA, hielden de andere partijen – althans de partijen met een gerede kans op het pluche – zich opmerkelijk gedeisd.

Het beeld van stembiljetten verscheurende burgemeesters laat mij intussen niet los. ’t Zou een mooie voorstelling hebben kunnen zijn in de noodlijdende Harmonie. De Harmonie kan best wat kaskrakers gebruiken. Bijvoorbeeld, in co-productie met het MCL elke maand een spannende operatie op het podium. Want wat Omroep Max kan, kunnen wij hier nog veel beter. Extra inkomsten zijn gemakkelijk te genereren. Via de website van De Harmonie wordt de operatie live uitgezonden. Kijken kost € 2,50 en dan mag je met de mensen in de zaal meegokken. Net als bij de paardenraces. Gelooft u dat de patiënt tijdens de operatie overlijdt? SMS dan “dood” naar 9292. Onder de winnaars wordt een chirurgisch messensetje verloot.

Dat is pas “Doorpakken in Nieuwe Tijden!”. Deze typische VVD-tekst – je hoort de dixielandmuziek op de achtergrond – is ook de titel van het Leeuwarder Collegeprogramma 2010-2014. Wie bedenkt zoiets! In dat Collegeprogramma staan ook vier alinea’tjes  over kunst en cultuur. Het gaat over “omvorming”. En: “Om deze omvorming mogelijk te maken, zal een kwartiermaker een stevig en leerzaam activiteitenprogramma in de wijken combineren met centrale activiteiten in bijvoorbeeld De Harmonie. Deze kwartiermaker zal dit proces van omvorming van de culturele sector trekken.” Wat een prachtige volzinnen voor zo een eenvoudige boodschap: er moet drastisch, ordinair bezuinigd worden op kunst en cultuur en wij politici willen graag vanuit de veilige politieke luwte toezien hoe u, kwartiermaker, voor ons de kastanjes uit het vuur haalt.

En aldus geschiedt. Erik Akkermans, een te goeder naam en faam bekend staand D66-raadslid uit Groningen, is via BMC (www.bmc.nl) ingehuurd om deze klus te klaren. Alle goede bedoelingen van Akkermans ten spijt – dit gaat ook niet over hem, maar over het gemeentebestuur van Leeuwarden – hij gaat de keuzes maken om straks met een uitgebalanceerd geheel terug te komen bij zijn opdrachtgever. En dan is er geen weg terug, want in een uitgebalanceerd geheel kun je niet meer zomaar gaan shoppen. Zo verschuilt de politiek zich achter de deskundige, juist op een terrein waar bij uitstek de politiek de keuzes moet maken. Want op wie moeten de Leeuwarders nu bij de volgende verkiezingen stemmen als ze het eens of niet eens zijn met de “omvorming” van het kunst- en cultuurbeleid van hun gemeentebestuur? Op Erik Akkermans kunnen ze niet stemmen en ze kunnen hem ook niet wegstemmen.

Het is tijd voor een retorische vraag: waarom denken politici dat steeds minder mensen nog de moeite nemen om te gaan stemmen?

Waarom zijn bestuurders toch vaak zo bang om de creativiteit in de samenleving op te zoeken? Het toekomstige culturele klimaat is een bijna ideaal thema om de inwoners van de gemeente bij te betrekken, om als bestuurders samen met de inwoners allereerst vast te stellen wat Leeuwarden zo leefbaar maakt, concrete positieve ervaringen ter zake met elkaar te delen, om met elkaar de thema’s vast te stellen die bepalend moeten zijn voor de toekomst en aldus tot de kern te komen van het nieuwe gezamenlijke verhaal van Leeuwarden. Daar hoef je geen massa-meetings voor te organiseren. Je kunt als gemeente ook heel goed enkele tientallen inwoners persoonlijk, op basis van een aselecte steekproef, uitnodigen. Daar zijn elders goede ervaringen mee opgedaan. Maar ook de niet-geselecteerden kunnen meedoen, via Twitter, het Web, Hyves, Facebook.

Bestuurders zouden minder bevreesd moeten zijn voor hun eigen politieke hachje. Ze zouden burgers moeten aanmoedigen te dromen over hun toekomst in hun gemeente. En bestuurders zouden onbevangen zelf met de inwoners van hun gemeente mee moeten willen dromen. Mensen snappen best dat de financiële middelen niet onuitputtelijk zijn. Juist daarom willen wij, gewone mensen, betrokken zijn bij de besteding van die beperkte middelen.