Twa stikjes keukenark

HENK WOLF –  Sa goed as ik it wit, hyt in leppel oeral yn Fryslân ‘leppel’. In ‘mes’ hyt ek wol ‘mês’ en in ‘foarke’ kin ek as ‘forke’, ‘förke’ of ‘fjarke’ troch it libben gean. Beheinde fariaasje dus. De bekendste wat gruttere fariaasje yn nammen foar keukenark, is dy yn de namme foar de […]

Falbile

HENK WOLF –  Ik meitsje mysels wiis dat ik op syn minst ien wurd oan it Frysk tafoege ha: falbile yn ‘e betsjutting fan it Ingelske deadline. As ik gelyk ha, dan haw ik dat yn 1996 betocht foar in folder fan jongereinferiening Frysk Ynternasjonaal Kontakt, dêr’t ik doe lid fan wie. It wurd is […]

Is it Stedsk ‘fleis noch fisk’? Nee, it is in swan!

REITZE JONKMAN –  Yn de earste Moanne fan dit jier (en op it webstek) hat Wim Aalbers (û.o. fan de Taalgids foar ut Franekers) in dúdlike reaksje Stadsfrys as dialekt tussen Frys en Nederlâns/Stadsfries, een ‘Mearke’ of actuele werkelijkheid? jûn op de taalhistoaryske analyze fan it Stedsk yn Fryslân fan Arjen Versloot en my Der […]

Fertutearz(g)je en reiz(g)je

HENK WOLF –  In skoft lyn brûkte ik yn in artikeltsje in sitaat út in folksferhaal, optekene troch Ype Poortinga. Yn dat sitaat kaam it wurd ‘fertutearzgje’ foar. Dêr reagearre ien op: moast it net ‘fertutearzje’ wêze? Dat kin fansels ek. Ik sis it sels ek sûnder dy -g- fan Poortinga en sa stiet it […]

Wurkpleats

HENK WOLF –  “Wat is it Fryske wurd foar werkplaats?” frege ien my lêsten. Dat wie út de mûle fan dy persoan wat in nuvere fraach. Ommers, it wie in gewoane Frysktalige Fries, wurkpleats is in heel gebrûklik wurd en it is boppedat maklik yn de wurdboeken te finen. De fraach is tink yllustratyf foar […]

Autoke of autootsje?

HENK WOLF –  De yngewikkelde kwestje fan de Fryske ferlytsingswurden Hat jo broer ‘in nij autootsje’ of ‘in nij autoke’? Rint jo suster yn ‘in kreas truike’ om of yn ‘in kreas truitsje’? Is de Sint Piter yn Rome ‘in aardich geboutsje’ of ‘in aardich gebouke’? Wat by ferlytsingfoarmen op in lûd (klinker) de korrekte […]

Goede Fryske lessen as minskerjocht?

HENK WOLF –  Yn al it coronageweld fan de ôfrûne tiid is heel wat oar nijs ûndersnijd. Spitich, want der sit it ien en oar oan nijsgjirrichs by. Sa hat in Kanadeeske wittenskipper yn opdracht fan de Feriene Naasjes in wiidweidich stik skreaun oer juridyske aspekten fan ûnderwiis yn minderheidstalen, lykas it Frysk.   Dat […]

Corona

HENK WOLF –  Op it stuit dat ik dit stikje skriuw, ein maart, giet it yn ‘e media amper oer wat oars as corona, it firus dat de wrâld fierhinne lamlein hat. Foar de taalleafhawwer sit der lykwols wol wat byt oan. Kroandea It wurd corona is Latyn. De âlde romeinen brûkten it foar allegear […]

Stadsfries, een ‘Mearke’ of actuele werkelijkheid?

WIM AALBERS –  Analyse van het Stadsfries als dialect tussen Fries en Nederlands Naar aanleiding van het De Dach fan ut Stadsfrys is er even een levendige discussie geweest over de status van de dialecten die daar onder gerekend worden. De discussies spitsten zich vooral toe op twee punten: De vraag of het de moeite […]

It is even mei Henk

HENK WOLF –  Er was eens een meisje dat Roodkapje heette. Er staat een huis te koop in de Bomenstraat. Er is iemand aan de deur.   In de bovenstaande zinnen wordt iemand of iets aan de lezer gepresenteerd. In het Nederlands gebeurt dat heel vaak met het woordje er. Het heet in de taalkundige […]

DE MOANNE

'de Moanne' wol in breed en kreatyf poadium biede foar aktuele en skôgjende bydragen oer kultuer en de keunsten. 'de Moanne' lit sjen wat der yn en om Fryslân spilet, yn taal, byld en nije media. 'de Moanne' ferskynt op it web, op papier en organisearret 'live'-moetingen.