Theunis Piersma: ‘Mei wa’tst aardich fynst, fljochst mei’
TSJERK BOTTEMA – Is taal in typysk minsklik ferskynsel? Is taal net krekt datjinge wat ús ûnderskiedt fan bisten? Makket taal minsken net superieur oan bisten en pleatst taal ús net oan de top fan de fiedselstring, de voedselketen? Sa planút steld sille jo it grif net mear sa faak hearre, mar de measte taalkundigen […]
Twa nije boeken oer it Sealterfrysk
HENK WOLF – It Frysk wurdt net inkeld mar yn Fryslân praat. Yn de noardlikste Dútske dielsteat Sleeswyk-Holstein lizze Noard-Fryslân en it eilân Helgolân en dêr praat sa’n fiif persint fan ‘e minsken it Noardfrysk. En krekt oer de Nederlânsk-Dútske grins leit it Sealterlân, dêr’t rûchwei tsien persint fan ‘e minsken it Sealterfrysk prate – […]
Herr Henk
HENK WOLF – Sûnt Omrop Fryslân myn taalfilmkes útjoerd hat, wurd ik noch wolris oansprutsen as ‘professor Henk’. Dat is fansels in grapke, sa hyt ik net echt, sa hyt myn televyzjepersonaazje. Dat is aktearwurk, byknipt en behimmele. Sels de moaie boekekasten dêr’t ik yn de filmkes foar sit, binne net myn eigen. Yn Dútslân […]
De baas en de meneer
HENK WOLF – Af en toe loopt buurtgenoot X bij ons aan. Als mijn vrouw voor komt, vraagt ie vaak: ‘Is de baas er ook?’ Mijn vrouw zegt dan steevast dat er in ons huis geen hiërarchie bestaat en ze vermoedt dat X – laaggeletterd en levenslang vrijgezel – wat merkwaardige ideeën over het huwelijk […]
Ynternasjonale talen
HENK WOLF – Der besteane yn Nederlân nuvere ideeën oer taal en talen. Ien sa’n nuver idee is dat de Ingelske taal ‘de taal foar ynternasjonale kommunikaasje’ wêze soe. Ut en troch wiist in taalkundige ris op dyn nuvere misfetting, lykas Marc van Oostendorp yn dit stik. Okkerdeis skreau ik op Facebook dat de minsken […]
Frysk leare sûnder borreltafel
HENK WOLF – Foar studinten Frysk fan de NHL haw ik tweintich jier lang alle jierren in fak jûn oer it Frysk yn Dútslân. In fêst ûnderdiel dêrfan wie it learen fan it Noardfrysk – net heel yngeand, mar op in basaal nivo. Dat hie twa doelen: as earste is it diel fan de fakûntwikkeling: […]
Ynformaasje fan de brânwacht yn it Sealterfrysk
HENK WOLF – Yn Fryslân wurdt safolle mear dien om it Frysk sichtber te meitsjen as yn it Sealterlân en Noard-Fryslân. De langrinnende aksjes Praat mar Frysk en Frysk op ‘e dyk fan de Afûk hawwe gjin wjergader by de Sealterske buorlju. Sa ûnearlik as it wêze mei: de Friezen yn Dútslân kinne op it […]
Dat leart men op skoalle net
HENK WOLF – Lykas hast elkenien fan myn leeftyd yn Nederlân haw ik op skoalle Frânsk, Dútsk en Ingelsk leard. Ik ha de talen ridlik byholden: Frânsk fia films, kranten en tydskriften, Dútsk troch wurk en freonen en Ingelsk foaral út de taalkundige fakliteratuer. Oersette is ek in feardichheid dêr’t ik fertroud mei bin: út […]
‘Readboarstje’ – in fergetten wurd yn it Sealterfrysk
HENK WOLF – Alde kunde fertelde ris hoe dreech oft se in Afûk-kursus fûn: al dy wurden foar blomkes, fûgeltsjes en oare bisten – en dan de wurden foar de lûden dy’t dy bisten makken. ‘Snetterjende guoskes’, ‘âljende kij’, se hie der wol oan om dat allegear yn ‘e holle te krijen. It moderne Afûk-materiaal […]
De kneppels fan de Dútske taalplysje
HENK WOLF – Der binne Fryske bewegers dy’t poerrazend wurde as ien de taal fan Van Dale en it NOS-journaal ‘Nederlânsk’ neamt. ‘Hollânsk’ moat it wêze. Der binne ek guont dy’t de emoasjes net ynhâlde kinne as ien it hat oer ‘Hollandse kost’, ‘oud-Hollandse spelen’ of ‘Heel Holland bakt’. En as ien it weaget om […]