Lilk of lulk

HENK WOLF –  De westlike helt fan Fryslân seit ‘lilk’ en de eastlike helte seit ‘lulk’ om de emoasje oan te jaan dy’t minsken bekrûpt as in oar wat misdien hat. It kaartsje by dit artikeltsje lit dat moai sjen. It is makke troch de Fryske Akademy, op basis fan in dialektenkête út 1978 en […]

Wat is in ‘heks’ yn it Frysk?

HENK WOLF –  Okkerdeis krige ik de fraach wat de Fryske oersetting fan it Nederlânske ‘heks’ wie. De fraachsteller hie yn it Grinslânsk ‘wikster’ heard en woe witte oft dat yn it Frysk ek brûkt waard. Ik tink dat in protte minsken hjoed de dei by it Nederlânske ‘heks’ alderearst tinke oan Disney-heksen, dus oan […]

Twa stikjes keukenark

HENK WOLF –  Sa goed as ik it wit, hyt in leppel oeral yn Fryslân ‘leppel’. In ‘mes’ hyt ek wol ‘mês’ en in ‘foarke’ kin ek as ‘forke’, ‘förke’ of ‘fjarke’ troch it libben gean. Beheinde fariaasje dus. De bekendste wat gruttere fariaasje yn nammen foar keukenark, is dy yn de namme foar de […]

Falbile

HENK WOLF –  Ik meitsje mysels wiis dat ik op syn minst ien wurd oan it Frysk tafoege ha: falbile yn ‘e betsjutting fan it Ingelske deadline. As ik gelyk ha, dan haw ik dat yn 1996 betocht foar in folder fan jongereinferiening Frysk Ynternasjonaal Kontakt, dêr’t ik doe lid fan wie. It wurd is […]

Achter glês

JACOB BOUWHUIS –    Myn pakesizzers steane foar de ruten se roppe bikkelhurd de net neikommen beloftes dy’t ik no net wiermeitsje kin. Se fiele as spjeldeprikken yn myn betrinne liif. It libben is yn twaen spotten mei in rút as grins. Pake kin net mei net wa wit miskien nije wike. Ik glimkje as […]

Is it Stedsk ‘fleis noch fisk’? Nee, it is in swan!

REITZE JONKMAN –  Yn de earste Moanne fan dit jier (en op it webstek) hat Wim Aalbers (û.o. fan de Taalgids foar ut Franekers) in dúdlike reaksje Stadsfrys as dialekt tussen Frys en Nederlâns/Stadsfries, een ‘Mearke’ of actuele werkelijkheid? jûn op de taalhistoaryske analyze fan it Stedsk yn Fryslân fan Arjen Versloot en my Der […]

Fertutearz(g)je en reiz(g)je

HENK WOLF –  In skoft lyn brûkte ik yn in artikeltsje in sitaat út in folksferhaal, optekene troch Ype Poortinga. Yn dat sitaat kaam it wurd ‘fertutearzgje’ foar. Dêr reagearre ien op: moast it net ‘fertutearzje’ wêze? Dat kin fansels ek. Ik sis it sels ek sûnder dy -g- fan Poortinga en sa stiet it […]

Wurkpleats

HENK WOLF –  “Wat is it Fryske wurd foar werkplaats?” frege ien my lêsten. Dat wie út de mûle fan dy persoan wat in nuvere fraach. Ommers, it wie in gewoane Frysktalige Fries, wurkpleats is in heel gebrûklik wurd en it is boppedat maklik yn de wurdboeken te finen. De fraach is tink yllustratyf foar […]

In healjier Frysk studearje

GERBRICH DE JONG –   De iene studint brûkt it Frysk alle dagen, foar de oare is it in taal foar yn it wykein. Mar foar elke Frysktalige komt der in momint dat er him realisearret dat er eins mar in bytsje wit fan syn eigen taal. In tanimmende groep studinten yn it heger ûnderwiis kiest […]

Autoke of autootsje?

HENK WOLF –  De yngewikkelde kwestje fan de Fryske ferlytsingswurden Hat jo broer ‘in nij autootsje’ of ‘in nij autoke’? Rint jo suster yn ‘in kreas truike’ om of yn ‘in kreas truitsje’? Is de Sint Piter yn Rome ‘in aardich geboutsje’ of ‘in aardich gebouke’? Wat by ferlytsingfoarmen op in lûd (klinker) de korrekte […]

DE MOANNE

'de Moanne' wol in breed en kreatyf poadium biede foar aktuele en skôgjende bydragen oer kultuer en de keunsten. 'de Moanne' lit sjen wat der yn en om Fryslân spilet, yn taal, byld en nije media. 'de Moanne' ferskynt op it web, op papier en organisearret 'live'-moetingen.