It belang fan omgongsfrysk
REITZE JONKMAN – Geart van der Meer skreau yn de Moanne nûmer 1 fan dit jier (side 44-46) ûnder de titel ‘Dat Frysk lêst net sa maklik’ in nijsgjirrige skôging oer it sprutsen bûthús-tún-en-keuken-Frysk en it skreaune hegere Frysk, ek wol boekje-Frysk neamd. By de earste soarte giet it om taal oer konkrete saken fan […]
Stilgeboren
HENK WOLF – Een paar maanden geleden kwam ik voor het eerst het woord ‘stilgeboren’ tegen. Het betekent ‘doodgeboren’. Toen ik er voor het eerst op googelde, vond ik een handjevol vindplaatsen. Ondertussen zijn het er honderddertig. Voor zover ik dat heb kunnen nagaan, zijn alle teksten met het woord ‘stilgeboren’ erin in de afgelopen […]
En je mag hier gewoon Engels praten
HENK WOLF – De hierboven afgebeelde advertentie viel me in eerste instantie op, omdat mijn vrouw en ik een reisje naar de Kanaaleilanden willen maken. In tweede instantie viel de koptekst me op. Die is alleen te begrijpen in het frame van de toerist die buiten Engels nauwelijks een woord over de grens spreekt en daar […]
Nuânse fan Fryske Akademy: ‘Sa min giet it net mei it Frysk’
BERT DE JONG – ‘Taal wurdt droegen troch literatuer’ As in tongerslach kaam it nijs op Fryslân del: it is mei it brûken fan it Frysk fiif foar tolven. Mar it aparte is dat it nijs fan bûten de provinsje kaam. Yn Fryslân werkent men it byld net. Ferbjustering is der oer de konstatearre delgong […]
Koen Eekma bepleitet gearwurking foar it Frysk: ‘Wy moatte ôf fan de terpestruktuer’
BERT DE JONG – It Frysk is no folle mear fan de minsken It fundamint foar it Frysk hat nea earder sa goed west as no. “It Frysk is minder elitêr”, seit Koen Eekma, direkteur fan de Afûk. It is oan de Friezen sels om it te ferstean, te praten, te lêzen en ek […]
Rêst yn frede, ea en nea
ANNA MARIJE BLOEM – Sa’n 4 iuwen lyn, om 1700 hinne, barde der wat nuvers yn de Fryske taal. De wurden ea en nea ferdwûnen. Dêrfoar yn it plak kamen it Nederlânske oait en noait. In unyk fenomeen? Op himsels net, der waarden yn dy tiid ommers mear Nederlânske wurden liend. Mar wat wol hiel ferrassend wie is dat dizze wurden yn […]
Spikertsje
HENK WOLF – In lytse spiker kin ik as in ‘spikertsje’. Of eins net mear, want ûnder ynfloed fan de Afûk-learboekjes haw ik mysels oanleard om ‘spikerke’ te sizzen, mei’t ‘spikertsje’ in hollandisme wêze soe. Ik freegje my ôf oft it miskien in lienwurd út it Nederlânsk of Stedsk is. No is it […]
Dames en heren
HENK WOLF – Bij dieren hebben we voor elk geslacht een apart zelfstandig naamwoord: mannetjes en wijfjes, rammen en ooien, hijkes en sijkes enzovoorts. Die woorden gebruiken we zowel voor jonge als voor oude dieren. Mensen lijken een uitzondering te zijn. We kunnen wel de groep volwassenen in twee geslachten opdelen: mannen en vrouwen. Met […]
Nikker
HENK WOLF – As ien seit dat er ‘in nikker’ sjoen hat, dan freegje jo nei alle gedachten oft it net in bytsje minder ûnfetsoenlik kin. Wy kinne it wurd ‘nikker’ yn it Frysk en Nederlânsk fan hjoed de dei foaral as skelwurd foar in neger. Mooglik is it in ûntliening oan it Ingelsk, dêr’t […]
Tuurlijk niet
HENK WOLF – Bijwoorden kunnen over het algemeen op twee plaatsen in de zin staan: meteen na de persoonsvorm of er meteen voor. In het laatste geval vormen ze het eerste woord van de zin. In (1) en (2) staan een paar voorbeeldjes: (1) altijd: Ze komt altijd te laat. Altijd komt ze te laat. […]