Traditie vs. Vernieuwing

MARIJN MOLEMA – 

Als student geschiedenis had ik wijze leermeesters. De professoren lieten mij beleidsnota’s lezen en nadenken over de vraag, hoe we het verleden kunnen gebruiken bij het vormgeven van de toekomst. Eén beleidsnota, ‘Belvedère’ uit 1999, herinner ik me levendig. Ruimtelijke inrichters, zo luidde de analyse, zijn soms te veel op de toekomst gericht. Bij hun vernieuwende ontwerpen walsen architecten dwars over historisch gegroeide structuren heen. U hoeft maar in mijn woonplaats Heerenveen te lopen, of u snapt wat ik bedoel. De bommen van zowel de Duitsers als de Geallieerden waren de plek niet waard, en zo konden de Heerenveners in de jaren 60 en 70 zelf vernielen wat in de Tweede Wereldoorlog gespaard werd.

In plaats van meer flexibiliteit en innovatie breek ik hier een lans voor meer continuïteit. Continuïteit voor organisaties en instellingen die al decennia, soms al meer dan een eeuw, de dragers zijn van kunst en cultuur in Fryslân.

Nu, twintig jaar na het verschijnen van de nota Belvedère, wil ik de spanning tussen het verleden en de toekomst graag op de cultuurpolitiek van de nieuwe Provinciale Staten betrekken. Het beleidsdevies uit 1999 luidde: ‘Behoud door ontwikkeling’. Behoud door ontwikkeling, een prachtige frase. En in Fryslân zitten we wat dat betreft geramd. We horen de kwartiermakers van de LF2018-erfenis jubelen: kunst & cultuur zijn de katalysator van maatschappelijke verandering. En verdomd, ja, LF2018 wasemde vernieuwing en innovatie uit, precies wat we in deze uithoek nodig hebben! Haal de Reuzen uit Frankrijk, laat de Europese avantgarde onze fonteinen bouwen: gooi de ramen open.

Behoud door ontwikkeling. Over de ontwikkeling maak ik me minder zorgen dan over het behoud. Ik vraag mij weleens af, hoeveel je kunt vernieuwen zonder vervreemd te raken van je basis. Is dat niet aan de gang in Fryslân, laten we onze basale infrastructuur versloffen? Het provinciebestuur heeft in elk geval afgekondigd dat subsidieaanvragen voor sommige instellingen vanaf 2021 niet meer structureel zijn. Gevolg: permanente onzekerheid voor onze broze, basale infrastructuur.

In plaats van meer flexibiliteit en innovatie breek ik hier een lans voor meer continuïteit. Continuïteit voor organisaties en instellingen die al decennia, soms al meer dan een eeuw, de dragers zijn van kunst en cultuur in Fryslân. Begrijpt u mij niet verkeerd. Met continuïteit bedoel ik niet: ‘de oude hap mag onverdroten voortgaan’. Integendeel. Veel oude organisaties moeten zich doorontwikkelen en de politiek mag daar best hoge eisen aan stellen, in ruil voor, jawel, structurele financiering.

Behoud door ontwikkeling, dat is mijn devies gebaseerd op een beleidspreuk van twintig jaar geleden. Mijn vraag aan de politiek is: Bent u bereid om eerst onze basale infrastructuur op orde te brengen, voordat u zich in allerlei innovaties stort?