Reaksje – Aan een verstokte modernist

In de Moanne 6 – 2012 gaven drie architecten , waaronder ik, hun oordeel over het nieuwe Provinciehuis. Oprecht benieuwd naar de andere opinies las ik de stukken van Marten Atsma en Rein Hofstra. De eerste inhoudelijk en na eerdere twijfel positief, de laatste ronduit negatief en sikkeneurig. De kritiek op Sjoerd Soeters bleek bovendien aanleiding om ons bureau TWA een veeg uit de pan te geven. Dat is uiteraard heel eervol, maar waar hebben wij dit aan te danken? En moet daar nu wel op gereageerd worden? Wij houden liever een opbouwend en eigen verhaal, zonder dit over de rug van anderen en uitsluitend in negatieve bewoordingen te doen. Toch een reactie, want een aantal zaken bieden aanleiding om onze standpunten te verhelderen.

‘De arsjitektejonges fan “Twa” út Burdaard’ worden we in het stuk genoemd. Jongens zijn we, maar aardige jongens. Tenminste, zo begrijpen we het maar. Want ons ‘architectenjongens’ noemen zal toch niet vanwege de leeftijd zijn. Hoe oud moet je zijn om ons, 45 en 50, jongens te vinden?

Het meest kwalijke lijkt nog wel waardering van het publiek te zijn. Dan ben je als architect pas echt fout. Maar het is voor ons geen overgave aan de blijkbaar slechte smaak van de bewoner of passant. Integendeel: we zijn ons zeer bewust van het feit dat wij werken in de openbare ruimte en die is van eenieder. Waardering van het publiek is daarom belangrijk en daarvoor is zeker geen concessie aan de architectonische kwaliteit nodig. We volgen ons hart en onze overtuiging en maken gebouwen die we zelf mooi vinden. En anderen gelukkig ook. Alleen een stijfkop houdt dan zijn rug recht.

Want behalve de waardering van het publiek krijgen we ook waardering van vakmensen. Naast twee maal een publieksprijs wonnen we bij de provinciale Vredeman de Vriesprijs ook twee maal de juryprijs. Ook in Jabikswoude wonnen we zowel de publieks- als de juryprijs. Ons Natuurcentrum op Ameland was landelijk genomineerd voor Het Gebouw van het Jaar en opgenomen in het Architectuur Jaarboek, overigens bepaald niet ons eerste ontwerp dat hierin werd opgenomen. Publiekswaardering en architectonische kwaliteit zijn dus niet in tegenstelling met elkaar, ze gaan juist vaak samen.

Onze plannen komen tot stand door inzet en hard werken. Want anders dan gesuggereerd is het voortbouwen op traditie en het kijken naar de context niet de gemakkelijkste weg. We laten ons inspireren door de hele architectuurgeschiedenis, zeker ook door het modernisme, en zonder dogma’s. Meestal is goed beter dan nieuw, maar soms vraagt de opgave om een nieuwe oplossing. Vernieuwing is dus geen doel op zich, hoewel elk ontwerp van deze tijd is. Zo wordt met plezier voortgebouwd op de schouders van het verleden en dus juist niet klakkeloos gekopieerd. Enthousiasme en verwondering leveren meer op dan verdachtmakingen en zuur negativisme.

Maar er zijn belangrijker zaken dan de vraag of een gebouw een plat- of een pannendak heeft. Europa staat in brand, populisten bepalen de sfeer. Cultuur is verdacht. En de crisis raakt ons allemaal. Mede hierdoor staat de positie van de architect onder druk. Onze rol in het bouwproces wordt steeds meer beperkt als we niet uitkijken. In plaats van onderling gekift en gekibbel zou er eendracht moeten zijn, ook tussen verstokte modernisten – zoals we iemand wel eens plagerig noemden – en ‘betinkers fan nije foarmen dy’t der âldsk útsjogge’, om samen niet veel waardevols, dat ons, ondanks verschillen in opvatting, sterk verbindt, te verliezen. Niet om discussie uit de weg te gaan; graag maken we duidelijk wat de onderlinge verschillen zijn, maar om te voorkomen de kwaliteit van de openbare ruimte straks een ondergeschikte rol speelt bij het bouwen.

Bauke Tuinstra,
TWA architecten Burdaard

Lêst hjir it stik  Provinsjehûs Fryslân