Klaas Bruinsma (1931-2018)
Moandei 29 oktober ferstoar Klaas Bruinsma is op 87-jierrige leeftyd. Hy wie dichter en foaral bekend as oersetter fan grutte klassikers yn it Frysk. Bruinsma hat yn syn karriêre meardere prizen wûn foar syn wurk. Yn dit dossier alle stikken mei en oer it wurk en libben fan Bruinsma dy’t earder publiseard binne yn ‘de […]
Gjin neibauwer, mar in neibóuwer
Klaas Bruinsma (Easterein, 1931) is de bejubele en bekroande oersetter fan in weareld oan klassike, midsieuske en moderne literêre wurken nei it Frysk. Hy hat lanlik namme makke mei syn oersettings fan Homêros’ Iliasen Odusseia. Sûnt koart kinne wy mei tank oan Bruinsma wer trije klassikers yn ús eigen taal lêze: De Striid tusken Froasken en Mûzen, in parody op de Iliasfan Homearus en de midsieuske ridderferhalenDe roman fan Waleweinen Floaris en Blankefloar.
Klaas Bruinsma 80 jier
Mei de presintaasje fan in nije oersetting út it Middelnederlânsk fan syn hân, Fergút, betinke wy dat Klaas Bruinsma 80 jier wurdt! Belangstellenden wurde fan herte útnoege om dit mei him en ús te fieren op freed 4 febrewaris fan 15.00 ôf yn Tresoar yn Ljouwert.
'Fersen' van Gadso Coopmans
Op 11 september jl. vond in het Coopmanshûs in Franeker de presentatie plaats van de in het Fries uit het Latijn vertaalde 'Fersen fan en foar Gadso Coopmans' . De vertaler Klaas Bruinsma had erop gestaan dat de presentatie in het geboortehuis van de 'professor yn de medisinen oan de Akademy fan Frjentsjer' zou plaatsvinden. Martine Kamphorst, de medewerkster van uitgeverij Elikser die Bruinsma begeleidde bij deze publicatie, ontvouwde op subtiele wijze het leven van Gadso Coopmans:
Winter yn Bojotia (Midden Grykelân) r. 504-553
Mij de moanne Lenáioon mei minne dagen, mar gaadlik oksen te strûpen - mij ek de riten fan froast, dy’t mei wredens delkomme oer de ierde, wannear de Noardewyn pûstet, dy’t út it hyndersfokkende Thrakia waait oer it seewiid, dat er jaget. Dan giere en gûle de lannen en wâlden.
De Ayatollah fan de Tjaardaflat
By it lêzen fan it petear mei oersetter Klaas Bruinsma yn it foarige Moanne-nûmer gongen myn gedachten nei in saterdeimiddei yn it jier 1999. Ik siet achter in taffeltsje yn boekhandel Douma te Surhústerfean om myn debuutroman te sinjearjen. Flak foar fiven, doe’t ik tocht, it is wol moai west, stapte der in nuver mannelik duo op my ôf. De iene wie tige meager en in jier of fyftich. Hy seach my skerp oan. De oare wie in dikke fjirtiger, dy’t seach oft er elk moment yn gûlen útbarste koe.
In oersetter op ’e swalk
Master-oersetter Klaas Bruinsma is mei syn nijste publikaasje bedarre yn in foar him nij gebiet, it Latyn fan nei de klassike perioade en de midsieuwen, it neo-latyn. Yn de santjinde ieu wie dat dé literêre taal, salang’t de literatuer yn de folkstalen noch yn ûntwikkeling wie. Yn de achttjinde ieu rekke it gebrûk fan it neo-latyn beheind ta it universitêre fermidden. Yn Frjentsjer wie yn dy tiid wat it neo-latyn oanbelanget professor Johannes Schrader op dat mêd de grutte man. ‘Tijdens hetprofessoraat vanSchrader is Franeker eenkleinRome geworden’, sa seit J.P. Guépin yn syn Typisch Nederlands: de Latijnse poëzie.
De syktocht nei de swarte ridder
De fraach dûkt sa út en troch wer op. Wat moat in lytse taal as it Frysk mei oersettingen út de wrâldliteratuer? Sa’n fraach giet oer wat wy literatuer fine en wat wy dêr mei wolle. Oersettingen binne in ûnferfrjemdber ûnderdeel fan literatuer. In literatuer kin allinne bloeie en betsjutting krije as foar oare literatueren de doarren wiid iepengeane. In literatuer, seker in lytsenien, hat ferlet fan sokke doarren, omdat de wrâld en de taal dêr in stik grutter fan wurde.