In the end is het gewoon een auto

ELSKE SCHOTANUS – 

Eens reden wij met vrienden in een lelijke eend naar Rotterdam, voor een concert van Pink Floyd. Op de terugweg, via de Noordoostpolder, ploeterde het autootje zich door de storm, windkracht negen. De kilometerteller wees zeventig, het werd een eindeloze rit door de nacht. Zo kleven er aan oude auto’s allerlei anekdotes. In de voorstelling Renault 4 – een autobiografie gaan Joeso Peters en Tim Verbeek van het theatercollectief Illustere Figuren op zoek naar de verhalen rond een blauw bestelautootje uit 1968. De première vond plaats tijdens het Simmerdeis Festival in Drachten.

Vrijwel niets, zo blijkt uit het bezoek aan een kenner van de Renault 4 Club, nog origineel. Dat mag dan zo zijn, de lekker gespeelde voorstelling is dat wel.

Eerdere voorstellingen van dit bijzondere collectief van zes theatermakers betroffen maatschappelijk geëngageerde onderwerpen. Zo ging De NS zet bussen in over processen rondom zelfmoord. En in Lone wolves blaffen niet, vorig jaar mei in het Tryatergebouw, onderzochten de spelers hoe terroristen tot hun daden komen. Maar hoe belangrijk de kritisch maatschappelijke benadering ook gevonden wordt, er moet ook brood op de plank. Het is daarom dat ‘het collectief zich permitteert om af en toe een minder pretentieus stuk op de planken te brengen’, zo meldt het businessplan 2017 dat op de website staat. Zo’n ‘minder pretentieus’ stuk is, ongetwijfeld,  Renault 4 – een autobiografie. De humoristische voorstelling over liefde en nostalgie, over vergankelijk van dingen en mensen ook, heeft een persoonlijke achtergrond. Maar welke verhalen ook aan de auto vastzitten, hoe belangrijk zijn die? Wat doet het je? ‘In the end is het ook gewoon een auto …’

Evenals in Lone wolves blaffen niet spelen Joeso Peters en Tim Verbeek zowel zichzelf als anderen. Die anderen dat zijn, onder meer, de vorige eigenaren van de Renault 4. De twee zoeken hen op en belanden aldus in Den Haag, waar de eerste, trotse bezitter de auto als bedrijfswagen gebruikte. 32PK, dat was wel even wat meer dan het paard – Verbeek met paardenmasker – dat dan ook wel naar de paardenslager kon. De tweede eigenaar studeerde, in de jaren zeventig, in Delft. De spelers duiken in de taal van die tijd: hee, lul. Een buitenlandvakantie en dan kamperen op wat een militair oefenterrein blijkt. Betrapt worden terwijl je – Peters met de broek op de enkels – moet poepen, het levert hilarische momenten op. Een straathoertje verleende in de laadbak haar diensten, een heel gedoe in zo’n piepklein wagentje. De derde eigenaar, met een heerlijk Grunniger accent, zou een hert op de moterkap krijgen. Nadat zijn Coby in de laadbak was bevallen van een zoon, bleek de auto ongeschikt voor een gezin. Joeso Peters’ vader zou de gelukkige koper zijn.

Peters, die de oldtimer van zijn inmiddels overleden vader kreeg, heeft zijn eigen ervaringen met het autootje. Zo testte hij, na te zijn gestrand op de snelweg tussen Heerenveen en Joure, met zijn vriendin de vering. Op een dag kwam het autootje echter niet door de APK, zoals ook Peters’ vader niet door de APK zou komen. Hij had nog wel een wens en zo kwam het dat de zoon de vader met het autootje naar zijn laatste rustplaats bracht.

Rode draad in de voorstelling is de muziek van Joe Cocker die uit de luidsprekers dendert. Covers, elke keer door Verbeek van het commentaar voorzien dat het nummer ‘niet origineel’ is. En het autootje? Hoe origineel is dat nog? Door de jaren heen immers, is er voortdurend aan gesleuteld. ‘Iets een nieuw leven geven’, is het ergens, ‘is ook: zorgen dat het sneller slijt.’ Vrijwel niets, zo blijkt uit het bezoek aan een kenner van de Renault 4 Club, nog origineel. Dat mag dan zo zijn, de lekker gespeelde voorstelling is dat wel.

‘Renault 4 – een autobiografie’. Voor speeldata zie illusterefiguren.nl