Feddema in de kerk

DIRK VAN GINKEL – 

Tijdens de manifestatie Kunst in kerken fungeert een reeks kleine kerken in Noordwest-Friesland in de zomermaanden als podium voor beeldende kunst. De Walburgakerk in Ried is er een van. Schilder Anne Feddema exposeert er werk dat hij speciaal voor deze gelegenheid en voor deze plek gemaakt heeft.

 

Bijbel als inspiratiebron
Wie de komende weken op zaterdag een bezoek brengt aan de kerk in Ried zal zien dat er aan het interieur het nodige is veranderd. Het grote en ietwat saaie schilderij van een predikende Jezus dat bij binnenkomst links aan de muur hing, is vervangen door een reeks expressieve kleinere werken aan beide muren. Ze zijn van de hand van Anne Feddema. De schilder heeft negen op de bijbel geïnspireerde schilderijen gemaakt. Ze gaan alle over het leven van Jezus. De reeks begint met de verkondiging van de geboorte aan de herders en het eindigt met de hemelvaart.

 

‘Het olijfgroen van de kerkbanken in Ried associeer ik niet alleen met de bijbelse Olijfberg, maar ook met Hindelooper volkskunst.’

 

Hoewel de werken in omvang en vorm van elkaar verschillen – ze zijn rechthoekig, vierkant dan wel rond – horen ze toch duidelijk bij elkaar. Dat heeft niet alleen te maken met de uitbundige en decoratieve stijl van de schilder, maar ook met de kleurstelling. Het groen is een belangrijk verbindend element en dat heeft een reden.

 

Olijfgroene associaties
Toen Feddema in mei het verzoek kreeg om hier te exposeren, bekeek hij verschillende foto’s van het interieur. Wat hem opviel was de olijfgroene kleur van de kerkbanken. Dat maakte hem direct enthousiast. ‘Ik interesseer me de laatste tijd nogal voor volkskunst, zoals het Hindelooper schilderwerk. Elementen daarvan verwerk ik in mijn eigen schilderijen. Groen is daarin dominant en het is eenzelfde soort groen als dat van de kerkbanken. Dat was al een mooie toevalligheid. En als je over zo’n kerkproject gaat nadenken, komt de associatiemachinerie op gang. Via het olijfgroen kom je dan al gauw op de Olijfberg, een bijbelse “hot spot” waar vandaan de hemelvaart plaatsvindt, maar waar ook de Hof van Gethsemane ligt. Kortom, vorm, inhoud en kleur gaan dan al direct een sterke verbintenis aan met elkaar. En ja, met zoveel inspiratie heb ik dan al snel negen schilderijen bij elkaar. Kijk eens, hoe mooi alles in deze omgeving tot zijn recht komt.’

 

Vlucht naar Egypte
De reeks van Feddema bestrijkt verschillende episoden uit het leven van Jezus. Een van de eerste schilderijen uit de reeks is ‘De vlucht naar Egypte’. Jozef, Maria en de net geboren Jezus nemen per ezel de wijk naar het buurland. Zo hopen zij te ontsnappen aan de plannen van koning Herodes voor de kindermoord. Feddema maakte er een prachtig, gloedvol tafereel van waarbij je, ondanks de weelde van veelkleurige bloemmotieven, de onrust voelt. De op verschillende plaatsen voorkomende driehoeksvormen in het werk – de opstelling van de reizigers, de vorm van de takken enz. – zorgt ook nog voor een mooi rijm met de gothische vorm van de kerkramen.

 

Hof van Gethsemane
Het zwaartepunt van Feddema’s werk in de kerk ligt bij het verblijf van Jezus in de Hof van Gethsemane. Alleen gelaten door zijn discipelen raakt hij in wanhoop bij de gedachte aan wat hem allemaal te wachten staat: gevangenneming, geseling, kruisiging.  Een fascinerend moment, vindt Feddema. Hij maakte meerdere schilderijen met een Jezus die al mediterend met zijn lot in het reine probeert te komen.

 

De tuin als thema
Overigens moet je wel een beetje je best doen om Jezus in het werk te vinden. Hij is maar een klein figuurtje in de overweldigend rijk gedecoreerde tuinen. Maar dat is Feddema. Hij is gewoon dol op het schilderen van tuinen. Al in 1987 schilderde hij de Hof van Olijven, in 2002 de Hof van Gethsemane. Later verbeeldde hij vele malen de Tuin der Hesperiden uit de Griekse mythologie, waar een boom met gouden appels groeit. En de laatste jaren was zijn eigen tuin in Leeuwarden een belangrijke bron van inspiratie. Dat Feddema er eens goed voor is gaan zitten om de Hof van Gethsemane te schilderen, komt dus niet als een verrassing voor wie zijn werk kent. Toch is het interessant om te zien hoe de schilder zich met dezelfde ingrediënten steeds weet te vernieuwen. Maar ook zonder deze achtergrondkennis is een bezoek aan de Walburgakerk in Ried alleszins de moeite waard. Het zou mooi zijn als het werk van Feddema er kon blijven hangen.

 

 

De manifestatie Kunst in kerken is een initiatief van Keunstwurk. Tien kerken doen eraan mee. Te bezichtigen iedere zaterdag van 13.30 tot 17.00 uur, tot 14 september. Info: https://www.keunstwurk.nl/agenda/kunst-in-kerkenroutes-2019/