De woede van Teresa – Alejandro Jodorowsky

JAN KLEEFSTRA –  

Zodra mensen weten dat je schrijft, kijken ze je meewarig en een beetje minachtend aan als je vertelt dat je ieder jaar met ongeveer dertig romans van de boekenmarkt in Deventer terugkeert. Alsof een schrijver, wil deze maar van enige betekenis zijn, op zijn minst ter onderscheiding van de gewone lezer onbekende boeken moet lezen. Maar ik schaar mij graag in het kielzog van Borges, die van zichzelf zegt dat hij enkel en alleen leest vanwege de esthetische emotie. Ik lees literaire romans enkel omdat ik op zoek ben naar mooie verhalen, wonderlijke verbeelding, prachtige zinnen. Meer heb ik voor het al lezende schrijven niet nodig om te overleven. De commentaren en kritieken laat ik evenals Borges voor wat ze zijn.

Het stimulerende middel van een onwaarschijnlijk verhaal dat met een hek in de rug en het zicht op de altijd wijkende einder even werkelijk wordt als de veldleeuwerik die stiekem een draadje om mijn nek heeft gegooid en nu probeert mij dichter naar de zon te dragen.

Een van de mooiste boeken die ik tot dusver heb gelezen en die aan voornoemde voorwaarden voldoet is De woede van Teresa van Alejandro Jodorowsky. Op iedere bladzijde van dit boek heeft de magie zich geworteld, staat een woord of zin die verwonderd, wordt de fantasie tot een aards uiterste geprikkeld. Als lezer wordt je meegezogen in de verbazingwekkende wereld van Chileense steden en dorpen en het eigenzinnige land waarin het verhaal van Teresa en haar familie zich afspeelt. Het boek leeft zolang Teresa leeft. En op iedere pagina sprankelt dat leven ook al is het van diepe ellende.

Het boek vertoont sterke gelijkenis met Honderd jaar eenzaamheid van Garcia Marquez. Als twee aanvoerders van een zeer omvangrijk peloton belangwekkende Zuid-Amerikaanse schrijvers hebben zij twee boeken geschreven die zich boven de werkelijkheid in een briljante verhalenwereld als in gierennesten hebben genesteld, op een rots uitziend over alles wat er is geweest en op alles wat er na hun komt. Nergens anders wordt je zo intens verbijsterd en verwonderd door de prachtige zang en magie veroorzaakt door het waanzinnige landschap en klimaat van dat continent en de hulpeloze maar telkenmale overlevende mens daarin. Ondanks alles zou je een Zuid-Amerikaans mens willen zijn, de onwaarschijnlijke intensiteit van dat leven willen leven.

En dat brengt het boek via mij naar Friesland. Ook daar nestelt het zich in het moeizaam in uitgewoonde landerijen gedraaide kuiltje van mijn schrijven. Met een strootje in de mond klapwiekt het een beetje, werpt een rag uit en tilt mij verwonderd boven mijn eigen kunnen uit om de langs mijn wegen spaarzaam bloeiende zwanenbloemen of de in troepen bijeen geschaarde kolganzen te verbazen. Dat is wat ik als schrijvende lezer zoek. Het stimulerende middel van een onwaarschijnlijk verhaal dat met een hek in de rug en het zicht op de altijd wijkende einder even werkelijk wordt als de veldleeuwerik die stiekem een draadje om mijn nek heeft gegooid en nu probeert mij dichter naar de zon te dragen.