Wêrom it wurk fan Jentsje Popma net yn it Fries Museum hinget
KAREN BIES –
Galery Buitengewoon yn de Wylgen en in tal Fryske skilders fiere aksje foar Jentsje Popma. Dy wurdt dit jier 95 jier en hy fertsjinnet in oersichtstentoanstelling yn it Fries Museum. ‘Hy is der no noch, it soe moai wêze as hy dit noch meimeitsje kin,’ sei galeryhâlder Jitse Sikkema foar Omrop Fryslân. Jentsje Popma ynspirearret in protte Fryske skilders. Museumdirekteur Kris Callens neamde Popma foar de radio ‘een verdienstelijk schilder’, mar der komt gjin oersichtstentoanstelling. Dat kaam Callens op in protte reaksjes en ynstjoerde stikken te stean.
Waarom zouden wij dit doen? Waarom zouden wij dit nu doen? Wie en wat willen wij met deze tentoonstelling bereiken?
Yn de nije Moanne in wiidweidich ynterview mei de direkteur fan ‘ús’ Fries Museum, dy’t yn augustus 2016 in jier oan it roer stiet. We freegje him nei takomstplannen, besikersoantallen, jild en it ferlet fan in blockbuster. Kin it Fries museum mei de ‘grutte’ regionale musea (Grins, Zwolle, Enschede, Assen) meidwaan?
Op de fraach wêrom oft der foarearst gjin oersichtstentoanstelling fan Jentsje Popma yn it Fries Museum komt, jout Kris Callens dit antwurd:
‘In onze programmering is op verschillende manieren aandacht voor hedendaagse Friese kunstenaars. Een grote solotentoonstelling, zoals over Gerrit Benner of Claudy Jongstra, doen we ongeveer eens in de twee jaar. Deze solo’s zijn gewijd aan kunstenaars die (inter)nationaal voortrekkers zijn, met een rijk en divers oeuvre, waarbij het Fries Museum graag meehelpt om hun (inter)nationale reputatie te maken. Verder presenteren we elke twee jaar een kleinere solotentoonstelling van de winnaar van de Gerrit Benner-prijs. Om de vier jaar is dat een jonge kunstenaar, ertussen is het een oeuvreprijs. Omdat Sjoerd de Vries in 2015 de oeuvreprijs kreeg, is de volgende tentoonstelling van een oeuvreprijs in 2019. Op dit moment is het Fries Museum niet vertegenwoordigd in de jury maar dat kan veranderen. Viermaal per jaar en in 2018 zesmaal per jaar maken wij kleinere presentaties op de bovenverdieping, vaak gewijd aan Friese kunstenaars, zoals vorig jaar Machiel Braaksma. Die tentoonstellingen gaan over interessante ontwikkelingen in het oeuvre van een kunstenaaar. Friese kunstenaars kunnen aan bod komen in thematische tentoonstellingen, zoals Horizonnen, ook als die internationale beeldende kunst betrekken. Bijvoorbeeld een tentoonstelling die de Friese landschapsschilders kadert in een internationale context met Paul Cézanne, Paul Klee en anderen. Nu het startkapitaal nog om dat soort tentoonstellingen ook na 2018 te maken, want van de 200.000 euro die we voor ons volledige jaarprogramma van de provincie krijgen gaat dat niet lukken.
Bij de afweging of een tentoonstelling zinvol is, stellen wij altijd drie vragen: Waarom zouden wij dit doen: wat is precies de relevantie van deze tentoonstelling binnen ons programma? Waarom zouden wij dit nu doen: wat is precies de urgentie van deze tentoonstelling? Wie en wat willen wij met deze tentoonstelling bereiken: wat is precies de impact? Dat kan gaan over bezoekersaantallen, maar ook over pers- en publieke waardering voor het Fries Museum als een nationaal toonaangevend museum omwille van zijn consistente en actuele programmering.
Een keuze voor een bepaald onderwerp of een kunstenaar komt altijd voort uit overtuigende antwoorden op de drie vragen. Andere onderwerpen of kunstenaars kunnen op dat moment ook in beeld zijn, maar we hebben vaak maar één voorstel nodig.
Wat ik wil benadrukken is dat er in Friesland gelukkig nog veel meer mogelijkheden zijn dan een tentoonstelling in het Fries Museum, dat ook veel meer doet dan enkel actuele kunst. Ook andere culturele instellingen en galeries brengen een kwalitatief en divers aanbod en vullen onze programmering mooi aan. Voorbeelden hiervan zijn de tentoonstellingen in Museum Belvedere, in Tresoar en het Natuurmuseum (nu over Abe Gerlsma), en allerhande presentaties in galeries. Er is dus helemaal niks mis met een tentoonstelling van Jentsje Popma bij galerie Buitengewoon.
Daarnaast verwerven wij ook werk van Friese kunstenaars, wat niet altijd meteen tot een tentoonstelling leidt. Van Jentsje Popma hebben we vier werken in de collectie. Veel werken uit onze collectie zijn in bruikleen aan andere instellingen of aan de provincie zelf (voor de kantoren).’
‘de Moanne’ nûmer 3 leit dit wykein by ús abonnees yn ‘e brievebus. Ek in abonnemint? Of in abonnemint kado dwaan?
Dag mijnheer de Directeur van het Fries Museum,
Ik heb uw verweer om dhr Popma uit het Fries museum te houden met aandacht gelezen Door uw commentaar te lezen, voel ik ook een verdediging van Uw beleid en daardoor kunt U eventuele andere mogelijkheden over het hoofd zien. Elke schilder zal trots zijn in het Friese museum te mogen hangen!
En daarom vraag ik U,eerbiedig, nog eens te willen kijken of er geen plek is voor Dhr Jentje Popma in het Fries Museum om zijn werk te laten zien.Hij heeft niet meer het eeuwige leven! En wat zult U een hoop mensen blij maken!!!!
Met vriendelijke groet,
Paul Tummers
Op de afwegingen voor een tentoonstelling, die dhr Callens aangeeft, kan ik met gemak een positief antwoord t.a.v. Jentsje Popma geven.
Het is de vraag of er ook een positief “willen” aanwezig is in het Fries Museum.
Gezien de naam, Fries Museum, heeft het publiek hier misschien de foutieve gedachte opgevat dat het museum iets te maken heeft met Friesland en de schatten die in de regio gemaakt worden.
Het kan ook zijn dat we hier te provinciaal zijn voor het grootse denken van de mensen die het beleid van het museum voor ons bepalen.
Afgaand op het rumoer dat nu is ontstaan, zou het bezoekers aantal voor een expositie van het werk van Jentsje Popma wel eens boven verwachting kunnen zijn.
Voor een dergelijke expositie hoef je geen dure buitenlandse experts aan te trekken en ook geen buitenlandse reisjes met geselecteerde journalisten te maken, dat scheelt alvast in de kosten.
Wat de heer Callens betreft: het kan zijn dat hij niet op de hoogte is van het oeuvre van Jentsje Popma. Dat hij niet weet dat de man veel meer heeft gedaan dan de enkele schilderijen die voortdurend getoond worden. Hij heeft nl. ook beelden, wandplastieken, glas in lood ramen, prachtige portretten enz. gemaakt. Het is een veelzijdig kunstenaar.
Jammer dat de heer Callens kennelijk niet inziet dat zijn argumenten zo zacht als boter zijn, maar ik ben blij dat hij met ons mee wil denken en aangeeft dat hij andere galeries of musea de kans wil geven om de door hem versmade expositie te tonen, als aanvulling op de “programmering ” van het Fries Museum.
Rigtje Sikkema
De Wilgen.
De minsken dy’t yndertiid de grûnslach lein hawwe foar it Fries Museum diene dat út leafde en interesse foar Fryslân, neam in Joast Halbertsma, in notaris Ottema,in Abraham Wassenbergh, en net allinne út leafde, mar ek mei kènnis fan Fryslân. Ik tink dat ien fan ‘e wichtigste eigenskippen foar in Fries Museum-direkteur wêze moatten hie: niget hawwe oan Fryslân, de taal, de kultuer, de minsken, oan de skiednis fan Fryslân. En dêr dus ek wat fan witte! Dêroan ûntbrekt it by dit type direkteur: dit type direkteur kin oeral wol direkteur wêze. Dit is net de skuld fan dy direkteur trouwens, it is de skuld fan it bestjoer dat sokke minsken útsiket en beneamt. Sokke direkteuren beheare in kolleksje, foar de lestige putsjes wêr’t echte kennis foar nedich is, hawwe se har minsken, sokke direkteuren sette maklike tentoanstellingen op, der hoecht net tefolle ûndersyk nei it ûnderwerp dien te wurden, want it tal boeken oer bygelyks Alma Tadema, Maurits Escher en Mata Hari fult hiele bibliotheken. It is suver in kwesje fan knippe en plakke en de katalogus is klear. Der moat benammen in protte folk op ôf komme fan bûten Fryslân, want dan hat in museum kwaliteit, sjoch mar nei Grins! Echt Fryske ûnderwerpen binne dan ek net nijsgjirrich, want dêr komt dy sjoernalist fan’e Volkskrant net op ôf, sokke ûnderwerpen binne te provinsjaal. En dan wurdt in Hylper Keamer in dekôr yn it museum, fêstspikere tusken fjurrehouten plankeguod, kin sa wer los en yn’t depot. Wij moeten het groot zien, hè? Wij moeten Friesland op de kaart zetten! Wêr haw ik dat faker heard? Kulturele Haadstêd 2018, ik hâld myn hert fêst.
Ik tink mei weemoed oan minsken as Sytse ten Hoeve, dy’t as direkteur fan it Fries Scheepvaartmuseum persoanlik achter de foarwerpen oangie, de hiele Súd-Westhoeke ôfstrúnde, minsken enthousiast makke foar de kolleksje, mar ek hiel krekt wist wát er yn’e kolleksje hie! Syn opfolger hat deselde ynstelling en miskien is it wat foar it Fries Scheepsvaartmuseum om in Popma-útstalling te meitsjen, se hawwe dêr yn elts gefal de romte èn de ûnderfining mei it opsetten fan moaie tentoanstellingen èn de leafde foar it ûnderwerp, se hawwe dat keunske faker fertoand. No ja, gjin 150.000 besikers. Is dat slim?