Tei-iizje / Lok-azen

AGGIE VAN DER MEER – 

 

De feanbreid

 

Yn de bestoarne loft fan falen

wurden sûnder ûntwyk

in fêstklonken besetting

fan hurde stoelen,

strenge sedemasters,

stiet har dochter, iensum mei har eangst

 

as se har hannen streaket, stil mar

net witte wol fan de skrik

yn de eagen achter de blauwe wale

net tinken doart oan de langst

preaun al en net meie

is se it sels

har liif noch, har wil noch

har skuldich ferlangen

ûnbewekke geheim foar syn begearen

syn hurde mûle, it tsjuster yn syn stim,

in frjemde

alle sermoenen trochstien

alle beswarring ferdragen

sil hy har yn syn earmen nimme

har bern,

har neakene lea tútsje

hongerich, te lang al wachte

sil er har nimme,

net witte oft it lust is of bangens

as se ja seit en him talitte sil .

 

Nei it skilderij “De veenbruid” fan Paula Modersohn- Becker

 

 

De veenbruid

 

In de bestorven lucht van falen

woorden zonder uitweg

een vastgeklonken bezetting

van harde stoelen,

strenge zedenmeesters,

staat haar dochter, alleen met haar angst

als ze haar handen streelt, stil maar

niet van de schrik wil weten

in de ogen achter de blauwe sluier

niet durft te denken aan het verlangen

geproefd al en niet mogen

is ze het zelf

haar lijf nog, haar wil nog

haar schuldig verlangen

onbewaakt geheim voor zijn begeren

zijn harde mond, het duister in zijn stem,

een vreemde

 

alle sermoenen doorstaan

alle bezweringen verdragen

zal hij haar in zijn armen nemen

haar kind,

haar naakte lijf kussen

hongerig, te lang al gewacht

zal hij haar nemen,

niet weten of het lust is of angst

als ze ja zegt en hem toe zal laten.

 

Nei it skilderij “De veenbruid” fan Paula Modersohn- Becker

 

—

Der net mear is as dat

 

Betizing, stadich oanwinnende betizing

 

de frjemde tragens yn har stim, wiffens,

oars as se wol, sêfter

har eagen, fladderjende moskjes

ûnwennich, te ljocht en bang

gjin bern

gjin frou

in ingel, it paad ferjitten

 

de hân dy’t him syn wyn ynjit

-net sjen no-

biddelet om begripen

om help

foar har, foar him

 

hy, beheltere, doart net

freget net

 

se glimkje

de iene de oare

ferlern

witte net wêrom’t

der even oars net is as dat

 

har wurden

fan tafel rûgele

krijt er net op

 

foardat er bang wurdt

wit er dat it oer is

se him achter de tinne raggen

weitsjen seach tsjin syn lust,

syn begearen nei har ûnskuldich liif

 

hy har talitte sil

der oars net is as dat.

 

Er niet meer is dan dat

 

Verwarring, langzaam toenemende verwarring

 

de vreemde traagheid in haar stem, haperend,

anders dan ze wil, zachter

haar ogen, fladderende musjes

onwennig, te licht en bang

 

geen kind

geen vrouw

een engel, de weg vergeten

 

haar hand die hem zijn wijn inschenkt

-niet kijken nu-

bedelt om begrip

om hulp

voor haar, voor hem

 

hij, verstrikt, durft niet

vraagt niet

 

ze glimlachen

de een de ander

verloren

weten niet waarom

er even niets anders is dan dat

 

haar woorden

van tafel gevallen

raapt hij niet op

 

 

voordat hij bang wordt

weet hij dat het voorbij is

ze hem achter het dunne web

heeft zien waken tegen zijn lust

zijn begeren naar haar onschuldig lijf

 

hij haar toe zal laten

er anders niet is dan dat.

 

 

—

It each fan de nulle

 

Yn de nacht fan de Ifiginea’s

as se stride om har dochters

de fjoeren stadich dôvje

de wyn him beriedt

en de skippen, skaden op see

wachtsje op it famkesoffer,

ferheffe se har, de froulju, de memmen

ferflokke se de har bittere lot

 

sis him net, terge en kropsetten

ferknotte oan syn oerkrigen manljusgenen,

de hege berch te beklimmen

daagje de olympus net út

kom net oan mei wikselsulver

set de stikken, mar sko se net

wachtsje op de earste dy’t syn hân oerspilet

 

en de dochters?

de dochters weagje de eangst en de ear

tergje it lot

 

de goaden, ôfleard op har trúkjes

út op lust en ûnderdienigens

barre de tol,

in man is mei mear as sege te lokjen

 

foar it each fan de nulle

beminne se har dochters

ta jefte ree

mear as harsels.

 

 

Het oog van de naald

 

In de nacht van de Ifiginea’s

als ze strijden om hun dochters

de vuren langzaam doven

de wind zich beraadt

en de schepen, schaduwen op zee

wachten op het meisjesoffer,

verheffen ze zich, de vrouwen, de moeders

vervloeken ze hun bitter lot

 

zeg hem niet, getergd en opgefokt

vergroeid met zijn geërfde mannengenen,

de hoge berg te beklimmen

daag de olympus niet uit

kom niet met wisselzilver

zet de stukken, maar schuif ze niet

wacht op de eerste die zijn hand overspeelt

 

en de dochters?

de dochters wegen de angst en de eer

tergen het lot

 

de goden, ervaren in hun trucjes

verslingerd aan lust en onderdanigheid

innen de tol,

een man is met meer dan zege te lokken

 

voor het oog van de naald

beminnen ze hun dochters

tot offer bereid

meer dan zichzelf.

 

—

It Al en het Geen

 

In streekrjochte baan

fjouwer kaën

fjouwer koppen

noardoan

net troch lust

net troch idelens beweegd

dei net en nacht net

opnommen yn it Al en het Geen

folslein

oars net as dat

 

wie it in idee

in nagelnije gedachte

opkommen, loslitten

skearend lâns har wjukken

oars net as dat?

 

net witte wêrom’t

der even gjin grûn is

gjin fiergesicht

inkeld einleas útdijende loften

ferlangen reitsjend oan ferlangen

der net mear is as dat.

 

 

Het Al en het Geen

 

Een lijnrechte baan

vier kauwen

vier koppen

noordwaarts

niet door lust

niet door ijdelheid bewogen

dag niet en nacht niet

opgenomen in het Al en het Geen

volkomen

niets dan dat

 

was het een idee

een gloednieuwe gedachte

opgekomen, losgelaten

scherend langs hun vleugels

niets dan dat?

niet weten waarom

er even geen grond is

geen vergezicht

enkel eindeloos uitdijende luchten

verlangen rakend aan verlangen

er niet meer is dan dat.