Vicent Andres Estelles
fotografy: Vicent Andres Estelles

Poëzy Katalaanske dichter Vicent Andrés Estellés oerset (2)

De ferealen

It fleis wol fleis.
Ausiàs March

Der hawwe yn Valencia net twa sa fereale west as wy.

Wyld begearden wy inoar fan moarns oant nachts let.
Alles stiet my wer foar eagen wylsto de wask ophingest.
De jierren giene foarby, einleaze jierren; der is in soad bard.
Samar ynienen grypt er my, dy wyn fan de leafde
en wy rôlje oer de flier mei taasten en tuten.
Wy sjogge de leafde net as in minlike gewoante,
as in nuete wenst fan flije en opskik
(mei de froede hear Lopéz-Picó it ús ferjaan).
It wurdt wekker, samar, as in âlde orkaan,
en it smyt ús beide oer de flier, ús tegearre, it slacht ús del.
Ik haw wolris lange nei in beskaafde leafde
en de platespiler draait, achteleas tútsje ik dy,
hjir in spier, dêr in earleltsje.
Us leafde is in balstjurrige en wylde leafde,
en wy hawwe it bittere langstme nei de ierde,
gek wurdend fan tútsjen en strûperij.
Wat kin ik deroan dwaan! Primityf, ik wit it.
Wy fersleaukje Petrarca en in protte oare saken.
De Fertrekken fan Riba en de Rimen fan Bécquer.
Dan, bruien oer de flier, ien grutte binde,
ja, wy binne barbaren en witte dat dit sa net kin,
dat wy hjir te âld foar binne, en boppedat ek noch.

Der hawwe yn Valencia net twa sa fereale west as wy,
want fan ferealen as wy wurde mar in pear berne.

Oersetting: Syds Wiersma en Ignasi Ripoll

ELS AMANTS

La carn vol carn.
Ausiàs March

No hi havia a València dos amants com nosaltres.

Feroçment ens amàvem del matí a la nit.
Tot ho recorde mentre vas estenent la roba.
Han passat anys, molt anys; han passat moltes coses.
De sobte encara em pren aquell vent o l’amor
i rodolem per terra entre abraços i besos.
No comprenem l’amor com un costum amable,
com un costum pacífic de compliment i teles
(i que ens perdone el cast senyor López-Picó).
Es desperta, de sobte, com un vell huracà,
i ens tomba en terra els dos, ens ajunta, ens empeny.
Jo desitjava, a voltes, un amor educat
i en marxa el tocadiscos, negligentment besant-te,
ara un muscle i després el peço d’una orella.
El nostre amor es un amor brusc i salvatge,
i tenim l’enyorança amarga de la terra,
d’anar a rebolcons entre besos i arraps.
Què voleu que hi faça! Elemental, ja ho sé.
Ignorem el Petrarca i ignorem moltes coses.
Les Estances de Riba i les Rimas de Bécquer.
Després, tombats en terra de qualsevol manera,
comprenem que som bàrbars, i que això no deu ser,
que no estem en l’edat, i tot això i allò.

No hi havia a València dos amants com nosaltres,
car d’amants com nosaltres en son parits ben pocs.

Llibre de meravelles (1956-1958)

Oer Estellés

Vicent Andrés Estellés (Burjassot, 1924 – Valencia, 1993), dichter en sjoernalist, wurdt beskôge as de wichtichste fernijer yn de moderne Valenciaanske poëzy. Wurdt ek sjoen as de grutste dichter yn ‘e Katalaanske taal dy’t de Valenciaanske regio fan de 15de iuw ôf oant hjoeddedei fuortbrocht hat. Hy skreau mear as sechtich boeken en lang net alles dêrfan is al publisearre.

Estellés wie in beskieden man, fan earme komôf. Syn wurk liket ienfâldich mar dat is ferrifeljend. Hy wie in dichter mei in grutte kennis fan de klassiken. Mei in hiel eigen styl en stimme skriuwt er oer de gewoanste saken fan de wrâld. Us deistich krewearjen, iten, seks, eroatyk, de dea, syn taal en syn lân. It levere guon fan de ferneamdste fersen út de Katalaanske literatuer fan de tweintichste iuw op. Estellés skriuwt sintúchlik. Hy wie in libbensgenieter mei in foarleafde foar it fulgêre.

Hy wie boppedat in maatskiplik belutsen dichter. Hy skreau oer de grouwélichheden fan de Spaanske boargeroarloch en de diktatuer dêrnei. Hy skreau oer earmoed en honger, de kollektive fernedering fan it Katalaanske folk, oer politike ferfolging, ferfrjemding, finzenskip, falske kommunikaasje. Mar ek oer hope, oanhâldende striid, fragile mominten fan freugde en de ûnskuldige blik.

Estellés fielde him tige ferbûn mei de Mediterrane kulturele tradysje en de taal fan syn folk, de Katalaanske identiteit, syn heitelân. Hy die dat altyd mei ienfâld, beskiedenheid en respekt, út de krêft fan syn wurden wei.

Reagearje

DE MOANNE

'de Moanne' wol in breed en kreatyf poadium biede foar aktuele en skôgjende bydragen oer kultuer en de keunsten. 'de Moanne' lit sjen wat der yn en om Fryslân spilet, yn taal, byld en nije media. 'de Moanne' ferskynt op it web, op papier en organisearret 'live'-moetingen.