It swurd fan (immen oars as) Grutte Pier
RICHARD DE BOER – It Fries Museum joech earder dit jier it swurd fan Grutte Pier de haadrol yn ‘e striid foar it bemasterjen fan ‘e Museumprijs. As pr-stunt kaam der sels in fiktive claim op te lizzen. Mar de fraach oft it ûnbidich grutte âld swurd no wol echt fan Pier Gerlofs Donia west […]
Geen mens achter de dijk
GERBEN DE VRIES – In ons dromerige dorp werd, alweer meer dan een halve eeuw geleden, een verbindingsweg aangelegd tussen de dorpsstraat en de nieuwe Rijksweg 43. Die kreeg bijna vanzelfsprekend de Friese naam Ferbiningswei. Zoals de dorpsvaart officieel it Ges heette maar door de dorpsbevolking gewoonweg de Ald Feart genoemd werd, zo kreeg ook […]
Keningen en dwergen
GERBEN DE VRIES – Ja hear. Al op ien fan de earste siden fan it boek ‘Terpen in Friesland’ fan Kerst Huisman komme de Fryske keningen út de klaai omheech. Der hat in tiid west dat Fryske chauvinisten grutsk wiene op de saneamde ‘Fryske frijheit’, wylst arbeidershistoarisy de klam leine op de wichtige rol fan de […]
Alde Friezen en oare Nederlanners
GERBEN DE VRIES – Wa’t oan de âlde Friezen tinkt, tinkt miskien oan in ôfskieding fan de Doopsgesinden of oan it folksliet fan dr. Eeltsje Halbertsma. Noch fierder yn de tiid werom kin tocht wurde oan de ‘ferocious Frisian fighters’ út de Midsiuwen. Of, noch fierder yn it ferline, oan de minsken dy’t stadich de […]
Drachtster toaniel op film (sa. 1955)
RIK KLAVER & SYDS WIERSMA – Doe’t Roel Oostra (Easthim, 1921) yn 1962 frege waard om direkteur fan de Drachtster skouboarch De Lawei te wurden, wie er banketbakker. Hy siet yn de saak fan skoanheit Engbert (Emmy) van der Meulen, neffens de ferhalen de bêste banketbakker fan Drachten en omkriten. Mar eins wie Roel […]
Mar Ynje kaam dertusken
GERBEN DE VRIES – In stik as wat jierren lyn sieten wy yn it fleantúch nei Medan-Sumatra. Earne achter ús sieten in pear minsken oer de oorlochstiid te praten, ientsje mei in sterk Frysk aksint. Hja waarden ûnderbrutsen troch de noartske stim fan in man deun achter my, dy’t sei dat hja doedestiids yn de […]
It swijen ferbrutsen
GERBEN DE VRIES – Om no te sizzen dat noardlik Fryslân foar my terra incognita is, giet te fier. Ljouwert en Dokkum kin ik goed, mar it tuskenlizzende gebiet kin ik allinne mar as lân fan dream en winsken. Dat wol sizze, as knaap fan in jier as tolve deidreamde ik wol oer dat terpelân, […]
Leven, werk en gedachtegoed van Anne Mankes-Zernike
NIKOLAJ BIJLEVELD – De Doopsgezinde gemeente De Knijpe heeft de eer de eerste Nederlandse vrouwelijke predikant in Nederland te hebben benoemd. In het plaatsje dat tegenwoordig De Knipe heet, tegen Heerenveen aan gelegen, werd in 1911 Anne Zernike (1887-1972) beroepen. Ze zou hier slechts vier jaar werkzaam zijn, maar voor de predikante zouden het […]
Dreyfus-Hulde yn Fryslân
SYTSKE VELTMAN & ALBERT VAN DER MEER – Yn 2013 kaam de literêre thriller An Officer and a Spy út fan de Ingelske skriuwer Robert Harris. It boek is yn it Nederlânsk oerset as De Officier. De ferneamde regisseur Roman Polanski makket dêr no in film fan. It ferhaal giet oer de Frânske offisier Alfred […]
Gerbrandy, een boeiend portret
ERIK BETTEN – Cees Fasseur woont aan de Prof. P.S. Gerbrandyweg in Scheveningen. Twee huizen verder woonde de oorlogspremier Pieter Sjoerds Gerbrandy zelf, tot aan zijn dood in 1961. Een plaquette herinnert daaraan, maar wordt aan het zicht onttrokken door een grote boom. Fasseur laat het me zien als hij me uitlaat. Om me vervolgens […]