‘In een andere taal spelen doet wat met je’

MARRIT DE SCHIFFART – 

As lyts famke boarte Annemaaike Bakker (1985) al it leafst mei de ferklaaiersklean. Nei it Hartkoor fan Parnas, de Jeugdteaterskoalle yn Ljouwert en de Toanielskoalle yn Amsterdam stiet se no ûnder kontrakt by it romrofte stedsteater fan Bremen. Dêr nimt se de iene nei de oare haadrol foar har rekken.

Hoe bist by Theater Bremen telâne kommen?
Ik speelde mee in een studieproject van een regiestudente in Hamburg. Michael Börgerding was de directeur van deze opleiding. Hij wist toen al dat hij per september 2012 de nieuwe artistiek leider van Theater Bremen ging worden en was bezig een ensemble samen te stellen. Hij zag me spelen en vroeg of ik mezelf ook in Duitsland zag spelen. Een vaste plek bij een theater, daar had ik uiteraard oren naar!

Befalt Dútslân? En Bremen yn it bysûnder?
Duitsland is een fijn land. En Bremen een fijne stad. Ik ben vanuit Amsterdam naar Bremen verhuisd. Bremen is niet zo groot als Amsterdam, maar overzichtelijker. Het is bovendien een groene stad. De mensen hier maken ook graag een praatje. Ik vind het leuk dat theaterbezoekers hier best kritisch zijn en gaan staan voor wat ze denken. Zo zie je hier meer dan in Nederland demonstraties. Soms ook echt mini-demonstraties.

Net ûnwennich?
Nee, dat valt mee. Het theater is helemaal te gek, dus dat geeft genoeg afleiding. Soms als ik in Nederland ben, merk ik wel hoe thuis ik me daar eigenlijk voel en hoezeer ik daar op mijn plek ben. Het lijkt alsof ik in Nederland meer heimwee naar Nederland heb dan in Bremen. Eigenlijk woon ik relatief dicht bij huis. Mijn ouders wonen in Burgum, dat is vanaf hier nog geen drie uur rijden.

Hoe sjocht in trochsneed dei fan Annemaaike Bakker der út?
Om 10.00 uur begint de repetitie. Die duurt dan meestal tot 14.00 uur. Dan heb ik middagpauze. Even eten in de kantine of in een cafeetje of thuis. Daarna slaap ik even, sinds ik in Bremen ben heb ik het middagdutje  ingevoerd. Om 18.00 uur begint de avondrepetitie tot 22.00 uur, tenzij je natuurlijk voorstelling hebt. Dan moet je rond 18.00 naar de haar en make-up.

Hoe soest dyn eigen spel omskriuwe?
Het volgen van impulsen schijnt wel mijn ding te zijn. Ik probeer altijd te reageren op dat wat er op dat moment gebeurt, zoek constant naar andere en nieuwe manieren. Zo laat ik het stuk iedere dag ‘opnieuw’ ontstaan.

Daarnaast vind ik het fijn om een duidelijk kader te hebben. Een duidelijk doel voor het personage, of motivatie. Daarbinnen vind ik dan juist heel veel vrijheid. Tot op zekere verlies ik me dan in mijn rol, zonder dat ik een ongeleid projectiel word, want het blijft een ambacht en iets dat herhaalbaar moet zijn. Verder vind ik het fijn als het personage altijd een beetje een geheim heeft, waardoor je niet helemaal te duiden bent.

Een fysieke ingang helpt me de laatste tijd ook heel erg. Dan vertellen mijn bewegingen een ander verhaal dan mijn mond. Soms maken bewegingen taal zelfs overbodig. Is dit nog te volgen?

Wurdt dyn spel beynfloede troch dyn Dútske ûnderfings?
Ik heb hier de kans om heel veel meters te maken. Daardoor kan ik me elke dag verder ontwikkelen. Daardoor krijg ik misschien ook wel iets meer (gezonde) afstand.

In een andere taal spelen doet ook wat met je. Omdat de taal een beetje geconstrueerd aanvoelt, wordt je gedwongen heel erg dicht bij jezelf te blijven. Het is niet je moedertaal waar je lekker snel in weg babbelt.

Verder sta ik hier heel veel in muziektheatervoorstellingen. De eerste voorstelling was een combinatie van acteurs en operazangers. Nou dan ben je wel aan de beurt. Daar leer je heel veel van!

Wat hat dyn foarkar: sjonge of spylje of sjonge én spylje?
Ik vind nu de combinatie heel fijn. Maar ik hou ook van een mooie tekst en die helemaal uitpluizen en levend maken. Nu in Woyzeck hebben de liedjes echt een functie. Dat wat ze nooit hardop zouden zeggen, misschien zelfs dat wat onderbewust is, zingen ze. Die functie vind ik wel belangrijk.

Yn hokker stik spilest op dit stuit?
Duitsland kent een repertoire systeem. Dat betekent dat je niet één stuk aaneensluitend speelt maar meerdere stukken door elkaar. Ik speel nu in Woyzeck (première eind februari 2013) en Die Affäre Rue de Lourcine (première halverwege november 2012). Verder ben ik momenteel aan het repeteren voor Der Perfekte Mensch (première 11 mei 2013).

Woyzeck is een muziektheatervoorstelling naar het stuk van Büchner. Robert Wilson en Tom Waits hebben een aantal jaren terug hier een muziektheaterbewerking voor gemaakt, waarbij Tom Waits nummers heeft geschreven. Die bewerking spelen wij nu. Het stuk gaat over Woyzeck en Marie (speel ik), twee mensen uit een lagere klasse die het hoofd boven water proberen te houden. Ze verliezen echter steeds meer de grip op het leven en elkaar. Het stuk is als een nachtmerrie geënsceneerd. Dat mensen opeens die ‘weirde’ nummers van Tom Waits zingen, past daar heel goed bij. Ik vind de rol van Marie zowel mooi als tragische. Ze is iemand die probeert het leven te leven, en mooi te laten zijn, maar daarbij steeds tegen een muur op loopt.

Die Affäre Rue de Lourcine is een toneelstuk van Eugene Labiche en eigenlijk ook een droomwereld. Het is The Hangover avant la lettre! Het plot is soms te ongeloofwaardig voor woorden. Regisseur Felix Rothenhäusler heeft er een droomwereld van gemaakt, waarin de figuren constant over het podium dwalen, Daaruit ontstaan scènes en liedjes. Daardoor ga je mee in die vreemde wereld, die een beetje van de realiteit afstaat.

Op het moment repeteer ik dus voor Der Perfekte Mensch. Geregisseerd door Alexander Giesche die onder andere de DAS Arts master in Amsterdam deed en dus ook meer performance theater maakt. Dat is heel spannend, omdat er geen vast script is. We gaan uit van de film The Perfect Human van Jørgen Leth en van de de uitspraak van Boris Groys “Das moderne Subjekt hat eine neue Pflicht auferlegt bekommen – die Pflicht zum Selbstdesign”.

Het thema is enorm breed en daardoor is er veel vrijheid. De werkwijze is totaal anders dan bij bijvoorbeeld Woyzeck. We dansen elke ochtend een uur op technomuziek wat een beetje bizar is. Maar wel te gek. En we maken zelf performances.