Mooi geweest

DIRK VAN GINKEL –

Na zeventien jaar en zo’n honderd tentoonstellingen houdt Artemisia in kunstzaken in Leeuwarden het voor gezien. Geja Broers blijft actief in de kunsten, maar niet langer als galeriehouder.

 

Ik heb altijd kunst laten zien waar ik van hield.

 

Het persbericht leek er een te zijn als alle andere: een aankondiging van een nieuwe tentoonstelling. Maar de tweede zin kwam wel even aan. Daarin werd namelijk plompverloren gemeld dat dit tevens de laatste expositie zou zijn van Artemisia in kunstzaken. Een verrassing, want galeriehouder Geja Broers leek actiever dan ooit. Niet alleen organiseerde zij dit jaar acht tentoonstellingen. Ook waren er in haar galerie allerhande bijeenkomsten over kunst en filosofie en dat was een nieuw initiatief. Wat is er aan de hand?

 

Prachtjaren
Ze heeft als galeriehouder mooie jaren achter de rug. ‘Ik heb altijd werk laten zien waar ik van hield. Alles wat ik heb geëxposeerd, hoe uiteenlopend ook, raakte op een of andere manier mijn ziel. Daarom zit er geen enkele misser tussen: mijn eigen gevoel is altijd de lakmoesproef geweest om kunst te beoordelen en te exposeren. Daarom heb ik ook vaak jonge, onbekende kunstenaars de ruimte kunnen bieden. Als hun werk mij wat deed, dan waren ze welkom. Een aantal van hen – ik denk bijvoorbeeld aan Marije Bouman en Annelies Alewijnse – heeft later een brede bekendheid gekregen in de regio. Je hebt dan voor die kunstenaars als opstapje gefungeerd naar het grotere werk. Daar ben ik heel blij om.’

 

Verschil maken
Een van haar meest bijzondere projecten, zegt Geja, was de tentoonstelling ‘Ik herhaal jou’ in het kerkje van Terbant. Een evenement uit 2013 waarin dichtkunst, schilderkunst en muziek werden gecombineerd. Centraal stond het werk van de jonggestorven Zuidafrikaanse dichteres Ingrid Jonker.

‘Het begon ermee dat de Zuidafrikaanse zanger Chris Chameleon zou optreden in Terbant. Men vroeg mij om daar een expositie bij te maken. Ik zag er aanvankelijk niets in, want ik heb niet veel met Zuid-Afrika en mijn kunstenaars ook niet. Toen duidelijk werd dat Chameleon gedichten van Jonker op muziek had gezet, werd voor mij alles anders. Er ontstond een verhaal waar ik wat mee kon. Jonker had stelling genomen tegen de apartheid, werk van haar is voorgedragen door Nelson Mandela, over haar leven zijn een documentaire en een speelfilm gemaakt. En toen was er dus ook nog eens een artiest die haar werk op muziek gezet had.’

Geja heeft toen haar kunstenaars benaderd met de vraag of ze bij een door henzelf te kiezen gedicht een kunstwerk wilden maken. Dat resulteerde in een boek en een expositie waarvan de opening samenviel met het concert.

‘Het was een prachtig evenement. Typisch iets dat zonder de inbreng van Artemisia niet geweest zou zijn wat het was. Dan heb je het gevoel dat je verschil maakt. Dat is geweldig.’

 

Tijd voor leuke dingen
Ondanks de vele opstekers die het galerieleven Geja bood, komt er toch een einde aan. En de aanleiding is persoonlijk. Haar man is met pensioen gegaan en ze wil tijd hebben om samen met hem leuke dingen te doen.

‘Ik ben nog een jonge blom van 61, dus misschien heb ik nog wel dertig jaar te gaan. Maar je weet het niet. Als galeriehouder werk je je een slag in de rondte en dat is helemaal niet erg als je partner dat ook doet. Nu gaat al dat werk voor het eerst wringen met onze persoonlijke dingen. En wat het zwaarste is, moet het zwaarste wegen.’

Maar ze is nog niet helemaal aan het idee gewend. Als ze denkt aan de kunstenaars die straks hun werk komen halen…

‘Dat vind ik dus heel moeilijk. Ik heb me altijd meer een galeriehouder gevoeld voor de kunstenaars dan voor het publiek. Artemisia was voor een aantal onder hen echt hun thuis. Ze komen vast wel ergens anders onder dak, maar toch…’

 

Textiele werkvormen
Met het opheffen van Artemisia komt er niet helemaal een einde aan een lang leven in de kunst. Geja zal haar werk als rondleider voor de educatieve dienst van het Fries Museum blijven doen. En ze denkt eraan haar oude creatieve métier weer op te pakken.

‘Ik heb eerst de lerarenopleiding textiele werkvormen en tekenen gedaan. Daarna kunstacademie Minerva met textiel als specialisatie. Toen is mijn eigen creativiteit een beetje in het gedrang gekomen. Ik ben tien jaar leraar geweest op de middelbare school, ben toen in de kunstverhuur gegaan en daarna het galeriewezen in. Ondertussen heb ik ook nog kunstbeschouwing gedoceerd aan de Kunstacademie Friesland. Ik heb er heel veel zin in om nu in alle rust zelf weer met kunst aan de slag te gaan.’