Kopje onder in rompslomp

MR. ROBOTO –  Eerste kerstdag 2016. Terwijl op elke radiozender zijn oude hit Last Christmas draait, wordt George Michael dood in bed aangetroffen. Al bijna een kwart eeuw heeft het getormenteerde popidool zich verdoofd met seks, drugs en pijnstillers. Fysiek en mentaal volledig afgetakeld, verloor het vermogen om muziek te schrijven en van zijn stem was weinig meer over. In de nieuwe biografie George Michael – Een leven neemt de Amerikaanse biograaf James Gavin de lezer mee door het wonderlijke leven van de Brit die werd geboren als Georgios Kyriacos Panayiotou. Zijn ouders waren Griekse immigranten. Een onzekere jongen was hij, vond zichzelf dik en lelijk. Met Andrew Ridgeley, een populaire klasgenoot die hem opving en beschermde, begon hij een bandje. Niemand die kon vermoeden dat Wham! binnen de kortste keren wereldberoemd zou worden. Sterker nog: George ontdekte zijn talent om te zingen, dansen en muziek te schrijven (geïnspireerd op zijn eigen leven en motown-hits rolden de liedjes uit zijn mouw) en werd ‘de mooiste man ter wereld’ genoemd. Zelfs Prinses Diana was stiekem verliefd op hem. Hij ontgroeide Wham!, en schaarde als solo-artiest zich onder de groten der popmuziek, de categorie van Michael Jackson, Prince en Madonna. Gavin schreef eerder biografieën over onder meer Lena Horne en Nat King Cole. Hij heeft een formule gevonden die goed werkt voor een breed publiek, maar de liefhebber van de muziek van Michael komt er bekaaid vanaf. George Michael- Een leven is een soort overzicht van informatie die de auteur uit talloze boeken en artikelen bijelkaar heeft gescharreld. Ook Youtube is een bron voor vele quotes en de concerten die hij beschrijft alsof hij er zelf bij was, zijn gewoon op het videokanaal terug te vinden. Een lijvig boek met zijn bijna zeshonderd bladzijden, toch voelt het alsof je met een speedboot langs het leven van de ster stuitert. Van de worsteling met zijn seksualiteit, tot de geforceerde coming out (Michael werd in 1998 gearresteerd door een undercover politieagent op een openbaar toilet in Californië) zijn paradoxale relatie met roem, zijn depressies en zijn rugpijn, zijn ruzie met platenbonzen. Een stortvloed aan namen van managers, vrienden, muzikanten, fans, het is moeilijk bij te houden wie wie ook maar weer was. Toch ontstaat er een beeld van de mens achter de artiest. Die blijkt een verlegen, getraumatiseerde man, met geld als water en veel foute vrienden. Ook een gulle persoon (Michael doneerde anoniem tientallen miljoenen aan goede doelen), een melancholicus met een voorliefde voor Braziliaanse jazz, en iemand die in 1982 al deed wat nu heel gewoon is: hij knutselde in zijn slaapkamer zijn eigen liedjes in elkaar en nam die zonder hulp van een studio op. Hij was een wandelende paradox, met een obsessie om de grootste te blijven en een afkeer van roem. „Ik denk dat ik de afgelopen vijftien of twintig jaar op een rare manier heb geprobeerd mijn carrière te saboteren,” analyseerde hij zelf. „Mijn carrière deukt zichzelf altijd weer uit, als een badeendje. Ik denk dat ik dat in zekere zin storend vind.” De verlegen jongen die de koddige debuutsingle Wham Rap schreef, produceerde amper zeven jaar later stijlvolle, indrukwekkende popsongs als het introspectieve Praying for time en het schitterende, jazzy Cowboys and Angels. Hoe kreeg hij dat voorelkaar? Het is jammer dat Gavin nergens de tijd neemt om de diepte in te gaan. Op een vileine, tabloid-achtige manier duidt hij platen en concerten. Hij noemt bijvoorbeeld Cowboys and Angels ‘een walsje’ met ‘een kil strijkersbriesje’ en gaat dan weer verder met het beschrijven van de rompslomp die het maken van muziek juist in de weg stond. Een biografie die mede daarom net zo fascinerend is als onbevredigend.

George Michael – Een Leven, James Gavin, vertaald door Robert Neugarten, Uitgeverij Brandt.