‘Gowe’ of ‘gouwe’?
HENK WOLF – Oft mear minsken it wurd ‘gowe’ koenen, frege myn eardere buorman Arjan Hut op Facebook. Hy hie it brûkt yn in stik dat er foar syn wurk by Omrop Fryslân skreaun hie. “Moast it opsykje om wis te wêzen oft it wol in besteand tiidwurd is en net allinnich it soarte fan […]
Jonges yn rokjes en “Jan giet trouwen”
HENK WOLF – Yn de HEMA wurdt net mear op berneklean set dat se foar jonges of foar famkes binne. As jo dit stik lêze, tinke jo grif: och ja, dat wie ek sa, mar no’t ik oan it skriuwen bin, is it efkes it mediahaipke fan ‘e wike. Dat haipke hat wol wat nijsgjirrichs, […]
Bim al yn Dokkum? Wy bin it brechje krekt foarby
HENK WOLF – As regel krije tiidwurden yn it meartal de útgong -e of -je: wy prate, jim rekkenje, de buorlju sliepe. Der is ien tiidwurd dat dy útgong yn de skriuwtaal faak kwytrekket. Dat tiidwurd is ha(wwe). Wy hawwe en wy ha komme op skrift beide foar. Yn ‘e sprektaal binne sokke wurden der […]
Bijna elk zinsdeel kan bestaan uit alleen een bijvoeglijk naamwoord
HENK WOLF – Een paar jaar geleden zette een vertwijfelde lerares Nederlands de volgende taalkundevraag uit een schoolboek op Facebook: “In welke zinsdelen kan als enige woord een bijvoeglijk naamwoord voorkomen?” Ik heb een tijd nagedacht en kwam tot de conclusie dat dat er minimaal veertien zinsdelen zijn waarin dat kan. Vermoedelijk hebben de makers […]
Oerbefolking as rêding fan it Frysk?
HENK WOLF – Fryslân is in frij grut en unifoarm taalgebiet. De dialekten fan súdwest en dy fan noardeast ferskille benammen yn de klanken faninoar en Friezen kinne sprekkers fan oare dialekten prima begripe. Dêr wie gjin taalpolityk foar nedich. Foar it Nederlânske taalgebiet wie dat wol sa, de ienheid fan hjoed de dei is […]
Spul mije en spul krije yn in petear
HENK WOLF – Minsken binne fluch op ‘e teantsjes trape. Der is net folle foar nedich om se lulk te meitsjen. Yn in petear brûke minsken allegear ûnbewuste middels om derfoar te soargjen dat se gjin spul mei-inoar krije. Op it grinsflak fan taalkunde en psychology is in soad ûndersyk dien dat fan dy middels […]
Studeren aan Dinges Instelling
HENK WOLF – Een paar jaar geleden stond aan de Rengerslaan in Leeuwarden nog de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, afgekort: NHL. Nu gebruikt dat instituut de naam NHL Hogeschool. Dat is in veel opzichten een raadselachtige naam. Het opvallendste raadsel is natuurlijk dat het woord Hogeschool niet alleen letterlijk in de naam zit, maar ook nog […]
Moarn in wike
HENK WOLF – Yn it Nederlânsk kinst sizze dat der “over een week” wat te gebeuren stiet. Yn it Frysk kin dat fansels like goed: “Oer in wike is it klear”. Kinst ek oanjaan dat dy wike hjoed yngiet, lykas yn de folgjende sinnen: (1) Vandaag over een week zijn je schoenen klaar. (2) Hjoed […]
Merkelboek nimt hege flecht
ARJAN HUT – Peaske, 2015. Henk Wolf rydt in eintsje om yn syn klassike jeep. Dan knalt der wat troch it rút en yn syn each. In merkel. De dosint taalkunde en Frysk skreau in boek oer wat er doe allegear barde, Een meerkoet in mijn oog. In typysk Wolveriaansk boek, fol (swarte) humor en […]
Ien persoan oansprekke mei ‘jim’
HENK WOLF – De kar tusken ‘do’ en ‘jo’ is soms dreech. ‘Do’ kin ûnfetsoenlik oerkomme en ‘jo’ ôfstannelik. Foar in protte minsken is de oanspraak yn de tredde persoan dan in oplossing. Sa freegje myn studinten faak: “Henk, hat Henk de toets al neisjoen?” “Wom ek in pûdsje?” Ik haw op it […]