It is even mei Henk
HENK WOLF – Er was eens een meisje dat Roodkapje heette. Er staat een huis te koop in de Bomenstraat. Er is iemand aan de deur. In de bovenstaande zinnen wordt iemand of iets aan de lezer gepresenteerd. In het Nederlands gebeurt dat heel vaak met het woordje er. Het heet in de taalkundige […]
‘Ik tink heel geregeld: wêrom dogge wy dat hjir net?’
HENK WOLF – Besikers út it bûtenlân krije faak gjin hichte fan Fryslân, sa fertelt Onno Falkena. ‘Dan wurde se hjirhinne helle foar in konferinsje fan de Fryske Akademy. Se krije te hearren dat it in wichtich sintrum is foar de meartaligens. Se komme dan oan op it stasjon fan Ljouwert en dêr stiet allinnich […]
Hoe wolle jo de bôle?
HENK WOLF – Wa’t in Nederlânsktalige bakker hat, heart altyd itselde wurd as bakker freget oft er de bôle foar jo snije moat: ‘gesneden’. “Wilt u het gesneden?”, “Wenst mevrouw het gesneden?” of “Gesneden of gaat ie zo mee?”, hoe’t baas bakker it ek seit, it wurd ‘gesneden’ komt er net omhinne. Mar dan de […]
Aldatsa
HENK WOLF – Lêsten woe ik de ûndersteande sin opskriuwe. Ik twivele oer de stavering fan ‘aldatsa’. Moasten dêr ek spaasjes yn? Dat, it wurdboek derby. Dat holp my lykwols net. Ik koe it wurd der net yn fine, yn net ien stavering dy’t ik betinke koe. Op taalweb.frl wie myn sykjen ek om ‘e […]
“Kwetsbare gezinnen”
HENK WOLF – Een poosje geleden was ik op een bijeenkomst over veiligheid in onze buurt. Daar was ook de burgemeester van Groningen aanwezig om klachten van de bewoners aan te horen. Nu bestaat onze wijk uit een oud en een nieuw stuk. Wij wonen in het nieuwe stuk. Het oude stuk heeft wel mooie […]
Wol in bytsje swier, net in bytsje swanger
HENK WOLF – Eigenskipswurden (bijvoeglijke naamwoorden) binne der yn ferskate soarten. ‘Grut’ en ‘lyts’ neame wy ‘gradueel’, omdat se wol tsjinsteld oaninoar binne, mar der ek noch in grut griis tuskengebiet fan ‘in bytsje lyts’ en ‘aardich grut’ is. Graduele eigenskipswurden ha as eigenskip dat se in meartrime (‘vergrotende trap’) ha: ‘lytser’, ‘grutter’. It […]
Besibbens
HENK WOLF – Op Frysktalige websites wurdt gauris praat oer de kwaliteit fan it Frysk dat dêr brûkt wurdt. It kommentaar komt der meastal op del dat minsken in wurd of in konstruksje tsjinkomme dy’t yn har eagen gjin goed Frysk is. Wêrom oft dat dan sa is, sizze se der allinnich hast noait by. […]
Hokker taalfoarskriften binne sa stadichoan achterhelle?
HENK WOLF – Gearfetting Ik haw in lyts ûndersykje útfierd nei de akseptaasje fan beskate taalfoarskriften en taalfoarmen. Dat is útfierd ûnder 55 minsken dy’t mear as gemiddeld betûft binne yn it brûken fan it Frysk. Op basis fan har oardiel haw ik de regels en taalfoarmen ûnderbrocht yn trije kategoryen: echte flaters, ûniensichheid en […]
Gebeure
HENK WOLF – Wa’t yn moderne wurdboeken of learboeken sjocht, krijt mei dat der wat mis wêze soe mei it wurd ‘gebeure’. Dat soe in hollandisme wêze. In geef-Fryske alternatyf wie dan ‘barre’. Mar is dat wol sa? Ik ha it ris neisocht en ‘gebeure’ komt om 1500 hinne al foar yn it Frysk, dan […]
Dyn earste echte bûnen boek
HENK WOLF – It Frysk hat in wat aparte eigenskip. Dat kin men sjen as men de folgjende wurdgroepkes út it Nederlânsk yn it Frysk oersette wol: – het gewonnen geld – een gebonden boek – een gelopen race Dat wol foar de measte minsken net letterlik. ‘It wûne jild’ en soksoarte konstruksjes strike net […]