De daam nei it Amelân (6)
GERBEN DE VRIES – De hjerststoarmen fan 1881 en 1882 hiene in ein makke oan de daam fan Teding van Berkhout tusken Holwert en it Amelân. De mei dizze dyk bedoelde lânoanwinning – op langere termyn sels fan de hiele Waadsee – gie dus net troch. Ynsjeneur Cornelis Lely rekkene in tal jieren letter yn […]
Krûm
ARJAN HUT – Ta de neitins fan John F. Kennedy Elkenien dy’t doedestiids libbe, wit noch wêr’t er wie en wat er die doe’t it grutte nijs bekend waard. It wie in skokweach dy’t de hiele wrâld oer gie. Guon hienen it wol oankommen sjoen. Omdat it al sa’n bytsje yn de loft hong. Mar […]
Domela Nieuwenhuis Museum
de Moanne publiceert de Domela Nieuwenhuis-lezing die Willem Frijhoff op 17 november jl. hield in Heerenveen. De tekst is hier te vinden. Deze lezing is een initiatief van het Ferdinand Domela Nieuwenhuis Museum. Het in stand houden van het Domela Nieuwenhuis Museum kost geld. Er is een fonds, het Ferdinand Domela Nieuwenhuis-Fonds, dat ooit in […]
De teekist fan Westra
GERBEN DE VRIES – Elkenien kin de útdrukking ‘histoaryske sensaasje’. De skiedskriuwer Johan Huizinga bedoelde hjirmei it direkte en ûnmiddellike kontakt mei it ferline troch in relatyf ûnbetsjuttend objekt as bygelyks in print, in âld boek of in klank út in Midsieusk liet. It is de sensaajse fan troch it kaaigat fan de tiid te […]
Frysk tsjerkebesit
KAREL GILDEMACHER – Der binne net in soad âldere boeken dy’t hjoeddedei nochris op ‘e nij en dan ferbettere útjûn wurde. Dat jildt yn it algemien, foar Nederlân ek en foar Fryslân seit soks him sels. Der binne fansels wat omstavere literêre (proaza)wurken en samle gedichten en inkelde kear binne dy ek wat bewurke, lykas […]
De daam nei it Amelân (5)
GERBEN DE VRIES – Yn 1879 wie de daam nei it Amelan klear en koe de provinsjale subsydsje ynkassearre wurde. Der wie in frij soad onaslibbing oan wjersiden fan de dyk, safolle dat der no tocht wurde koe oan twa oare diken om it waad tusken it eilân en de fêste wâl fan Fryslân yn […]
Monumint foar Minnertsgea
THEO KUIPERS – Bestjoerders fan keatsferienings wurde somtiden in bytsje wyt om ‘e kop as der in merkeljier op komst is. Want jubilea betsjutte ekstra wurk en grutte finansjele útjeften foar de min of mear ferplichte festiviteiten. Der moat in oansprekkende keatspartij organisearre wurde, reunykeatserij, aktiviteiten foar de jeugd, in bysûndere feestjûn en fansels in […]
De daam nei it Amelân (4)
GERBEN DE VRIES – Yn de 19e ieu waarden der ferskiedene plannen makke om de Fryske fêste wâl te ferbinen mei it Amelân, mei as foarnaamste doel letter stikken waad yn te polderjen. Dat krekt dit eilân sa faak yn byld wie kaam troch de lytse ofstân nei it fêstelân: noch gjin 9 kilometer. As […]
De daam nei it Amelân (3)
GERBEN DE VRIES – Nei de emigraasje fan Worp van Peyma nei de Feriene Steaten yn 1849 publisearren freonen syn rapport oer in daam nei it Amelân. Underwilens waard op it eilân tusken 1846 en 1851 de Moldyk oanlein, letter yn dat desennium folge troch in stiennen daam ter hichte fan de Ballummerbocht. It gefaar […]
De daam nei it Amelân (2)
GERBEN DE VRIES – Yn febrewaris 1825 wiene der grutte oerstreamingen yn Fryslân, Grinslân en Oerisel. Ek eilannen as it Amelân stiene sawat hielendal ûnder wetter. It wetter fan de Noardsee soarge al ieuwen lang foar problemen. De Sudersee waard aloan grutter. Omdat dizze Sudersee ûndjip wie – faak net mear as ien meter djip […]