fotografy: Robbin van Nek

Serious business

ROBBIN VAN NEK – 

In 2009 verbond Leeuwarden zich aan de ambitie om de stad uit te laten groeien tot het brandpunt van de serious gameindustrie in Nederland. Er werd 4 miljoen euro geïnvesteerd in Gameship, een studio met topapparatuur waar zowel studenten als bedrijven gebruik van konden maken bij de ontwikkeling van serious games. Eind 2012 ging het vlaggenschip ten onder en het werd het stil.

Totdat op 20 juni het Serious Gaming Festival van start ging in het gebouw van de NHL Hogeschool. Volgens het programma een interactieve mix van demo’s en expo’s, power sessions, key notes, special feature meetings, een hackaton, een media battle/debate en netwerkmomenten. In het Nederlands: een groot aantal presentaties waar het publiek aan deel kan nemen en waar ondertussen contacten kunnen worden opgedaan.

Het festival bestrijkt de hele dag en is gratis toegankelijk voor zowel studenten als professionals. Het wordt georganiseerd door wat er over is van het consortium dat in 2009 Gameship lanceerde; een samenwerkingsverband met onder andere de NHL, Game Academy en de diverse subsidieverstrekkers die de ontwikkeling van de gameindustrie stimuleren. Tegelijkertijd worden in meerdere zalen presentaties gegeven, een uitgelezen kans om erachter te komen hoe de bedrijfstak zich de afgelopen tijd heeft ontwikkeld.

Voortvarend, zo blijkt. Hoewel serious gaming volgens de organisatie van het festival wereldwijd nog altijd in de kinderschoenen staat, heeft Game Academy zes projecten in zijn portfolio, veel ervan zijn in een vergevorderd stadium. Serious gaming is, mede dankzij de kostenbesparingen die innovatieve technologieën in het vooruitzicht stellen, een bedrijfstak waaraan nog steeds royaal (subsidie)geld wordt besteed. Een groot deel van de opdrachtgevers bestaat dan ook uit grote instellingen en overheidsinstanties, zoals universiteiten, ziekenhuizen en de politie.

Opdrachten van dit kaliber stellen de ontwerpers van de game in staat om alles uit de kast te halen. Ontwikkelaars als het Leeuwarder Grendel Games timmeren al jarenlang aan de weg met indrukwekkende 3D-omgevingen, realistische simulaties die kunnen worden ingezet om personeel te trainen. Zonder gevaar voor mensenlevens kan ziekenhuispersoneel ‘spelenderwijs’ leren omgaan met apparatuur en veiligheidsprotocollen in een virtuele operatiekamer. Met behulp van controllers die normaal gesproken voor spelcomputers zoals de Nintendo Wii worden gebruikt, kunnen chirurgen hun ooghandcoördinatie perfectioneren. Ze moeten robotjes uit een mijn zien te bevrijden met lange grijpers, en leren ondertussen de motorische vaardigheden die nodig zijn bij het verrichten van een laparoscopische ingreep.

‘Underground’, zoals dit spel heet, is een voorbeeld van ‘stealth learning’, een manier van kennis overbrengen die effectiever blijkt dan het klassieke model van instrueren en laten oefenen. In tegenstelling tot de vroege generatie spellen met een educatief karakter, worden de leerdoelen niet zozeer bereikt door het louter voorschotelen van opdrachten, maar worden de vaardigheden op een geraffineerde manier in het spel verwerkt.

Een fraai voorbeeld hiervan werd tijdens het festival getoond door de Heerenveense uitgever Jongbloed Educatief, die zich heeft gestort op de opgave om het rekenonderwijs te verbeteren. Hun game, 12count, schotelt vmbo-ers een virtueel scenario voor waarbij ze een feest gaan organiseren in de kelder van het schoolgebouw. Bij alle inspanningen die daarvoor nodig zijn, hebben de leerlingen steeds meer rekenvaardigheid nodig. De benodigde competenties worden aangeleerd en getoetst in de vorm van tientallen minigames, die behaald moeten worden om een niveau verder te komen.

De makers hebben hiermee een didactisch model in handen dat aan de context kan worden aangepast; denk aan kappers in opleiding die hun rekenvaardigheid moeten aanwenden voor het virtueel opzetten van een eigen kapsalon.

De mogelijkheid om de vorm van serious games zodanig aan te passen dat het aansluit bij de belevingswereld van de doelgroep, is veelbelovend. Naar die vorm zijn veel van de partijen die zich op het Serious Gaming Festival presenteerden bovendien nog zoekende. In veel gevallen ligt er nog een kloof tussen de creatieve ideeën en technische mogelijkheden van de game designers, en de opdrachtgevers die de kennis in huis hebben en willen overbrengen. Als die twee werelden dichter tot elkaar komen, zou het onderwijs de komende jaren wel eens ingrijpend kunnen veranderen.

Het overbruggen van de afstand die daar ligt, tussen aan de ene kant creativiteit en amusement en aan de andere kant de vaak ernstige onderwerpen en educatieve materie, daarin ligt een boeiende uitdaging voor de studenten van de opleiding Communication & Multimedia Design (CMD). Het is daarom een gemiste kans dat juist die studenten op 20 juni volstrekt onzichtbaar bleven.

De ‘hackathon’, die op het oorspronkelijke programma nog werd aangekondigd, was afgeblazen. Tijdens deze marathonsessie die de hele dag parallel zou lopen aan het festival, zouden leerlingen van het Technasium samen met CMD’ers aan de slag om ideeën te bedenken en uit te werken voor een gamingaanpak van obesitas bij jongeren. Een actueel vraagstuk, waarbij het inderdaad voor de hand ligt om aan te sluiten bij de interesses van jongeren en gebruik te maken van gaming.

Wat het festival in ieder geval laat zien, is dat de bedrijfstak hard uit de kinderschoenen aan het groeien is. De opdrachtgevers zijn bepaald niet kinderachtig, de budgetten zijn al even volwassen en de honger naar innovatieve leermiddelen is voorlopig niet gestild. Naarmate meer Noordelijke partijen er in slagen om de serieuze puzzel op te lossen, heeft Leeuwarden het in zich om op dit gebied een voortrekkersrol te spelen. Wie weet kan het Gameship dan in ere worden hersteld, en uitvaren om de rest van de wereld te veroveren.

Reagearje

DE MOANNE

'de Moanne' wol in breed en kreatyf poadium biede foar aktuele en skôgjende bydragen oer kultuer en de keunsten. 'de Moanne' lit sjen wat der yn en om Fryslân spilet, yn taal, byld en nije media. 'de Moanne' ferskynt op it web, op papier en organisearret 'live'-moetingen.