Nieuwe oogst aan illustratoren

DIRK VAN GINKEL – 

Museum Belvédère in Oranjewoud organiseert samen met Galerie Mozaiek in Zuidlaren de dubbeltentoonstelling ‘Illustratoren (nieuwe oogst)’. Op de exposities is werk te zien van net afgestudeerde illustratoren van Academie Minerva en ArtEz ArtAcademy Zwolle. De tentoonstellingen zijn te zien tot 7 mei.

 

Dorothea van der Meulen: “Illustratie is een veelzijdig vakgebied, dat heel mooi op de grens zit van toegepaste kunst en beeldende kunst. Er is steeds meer belangstelling voor de opleidingen.”

 

Maar liefst 15 jonge illustratoren tonen hun werk in Belvédère en Mozaiek. Het gepresenteerde werk kent veel onderlinge variatie. Niet alleen is er duidelijk sprake van individuele handschriften, je kunt ook zien dat het werk van de Minerva-studenten een ander karakter heeft dan dat van de ArtEz-illustratoren. In grote lijnen zou je kunnen zeggen dat men op Minerva toegepaster bezig is dan op ArtEz. Kalle Wolters, opgeleid op Minerva, beaamt dat en zegt: “Het ArtEz-werk is autonomer, kunstzinniger, expressiever en minder toegepast. Op Minerva is er, denk ik, een sterkere focus op het werken in opdracht.”

 

Imperfectie
Opvallend bij alle verschillen lijkt echter de door vrijwel iedereen gedeelde voorkeur voor een ambachtelijke werkwijze. Veel werk doet denken aan hout- en linosnedes, er is gezeefdrukt, noem maar op. Niet de haarscherpe en veelkleurige beeldtaal van Photoshop en Illustrator domineert de tentoonstelling, maar de ‘imperfectie’ van de artistiek-ambachtelijke benadering. Volgens Kalle Wolters is er wellicht sprake van een echo van de retrotrend die een tijdje terug opdook.

“Er was de afgelopen jaren absoluut sprake van een retromode, vermoedelijk als reactie op het gelikte computerbeeld dat de periode daarvoor karakteriseerde. Bij die retrostijl hoort een minimaal kleurgebruik, de collagetechniek, het toepassen van verschillende texturen. Een voorkeur voor het gebruik van oude grafische technieken past daar ook bij. Het streven naar het technisch perfecte beeld is een beetje uit de gratie.”

 

Handwerk
Het ouderwetse handwerk heeft zijn eigen kwaliteit, meent Wolters.
“Met de hand werk je intuïtiever en directer, met Illustrator en Photoshop ben je meteen analytisch bezig, je bent aan het construeren. In mijn jaargang zaten heel veel mensen met een teken- en schilderachtergrond. Ze hadden allemaal een artistiek-ambachtelijke interesse. Als je illustratie wilt doen ben je minder gefocust op computerprogrammatuur. Voor velen van ons is het tekenen nog steeds de manier om concepten te ontwikkelen. Ik werk zelf ook niet standaard met Illustrator. Want dat programma slaat voor een heel groot deel je handschrift weg. De lijnen die je tekent worden altijd perfect. Niet iedereen wil dat.”

 

Samenwerken
Wolters maakt met acht andere illustratoren deel uit van het Groningse illustratorencollectief Knetterijs. Al tijdens hun studie werkten ze veel samen. Als Knetterijs proberen de illustratoren zelfstandig hun opdrachten binnen te halen, ze hebben namelijk hun eigen praktijk. Maar indien nodig – bijvoorbeeld bij grote klussen – werken ze samen als groep.

 

Kalle Wolters: “Het ArtEz-werk is autonomer, kunstzinniger, expressiever en minder toegepast. Op Minerva is er, denk ik, een sterkere focus op het werken in opdracht.”

 

“Knetterijs is helemaal van deze tijd”, meent Dorothea van der Meulen. “Samenwerken, leren van elkaar… Op Minerva stimuleren we die onderlinge dynamiek. Binnen de academie is inmiddels veel meer ruimte gereserveerd voor studentenwerkplekken dan vroeger. Dat werkt beter dan wanneer illustratoren thuis in hun eentje bezig zijn op hun kamer. Want men leert hier ook van elkaar. Knetterijs zet die lijn van samenwerken en samen leren gewoon door. Prachtig vind ik dat.”

 

Veelzijdig vakgebied
Volgens Dorothea van der Meulen mag de opleiding Illustratie zich in een steeds grotere belangstelling verheugen.
“In Groningen is deze opleiding erg hard gegroeid. Het is zelfs een landelijke trend. Dat komt doordat illustratie een veelzijdig vakgebied is, dat heel mooi op de grens zit van toegepaste kunst en beeldende kunst. Als illustrator leer je heel veel technieken, het is een heel ambachtelijke opleiding. Maar het heeft ook autonome aspecten, waardoor je als illustrator veel verschillende opdrachten aan kan. Daardoor is het vak voor een breed aanbod van creatieven interessant. Die veelzijdigheid zie je op de expositie terug.”