fotografy: Mooie Plaatsys / Baukje Venema

Lofzang op Het Bildt in woord en beeld

MARITA DE JONG

Jaren geleden was journaliste Gitte Brugman aanwezig op een koffieochtend voor ondernemers en raakte daar in gesprek met binnenhuisarchitecte Brenda van der Laan, die aan de 14 kilometer lange Oude Bildtdijk woont. Zij was van plan om eens te onderzoeken wat er schuilgaat achter de gevels van al die woningen en wilde van haar bevindingen een boek te maken. Brugman was meteen geïnteresseerd en wilde het sociale aspect er bij betrekken. Hoe is het om geen overburen te hebben, om jong te zijn en iedere dag op de fiets naar school te moeten of als je heel oud bent en ver van de bewoonde wereld woont? In de tijd dat Brugman zelf aan het fotograferen was op Het Bildt, kwam ze in contact met Baukje Venema. Al snel bundelden ze hun projecten onder de noemer Mooie Plaatsys, de naam van het initiatief.

 

Het grappige was dat de foto’s parallel liepen met die uit fotoalbums van vroeger.

 

Brugman: “Baukje heeft in Ouwe-Syl gewoond en daardoor een persoonlijke band met het gebied. Zij wilde het Bildt op een fotografische manier onderzoeken. We zijn samen gaan sparren en vonden het allebei interessant om te kijken waar die sterke band met het gebied vandaan komt. Heeft het met het landschap te maken, is het de eigen taal of een combinatie van die factoren misschien?” Venema zou de fotografie voor haar rekening nemen, Brugman de interviews. Al werkende ontstond het idee om de bevindingen vast te leggen in vier aparte handgebonden boekjes, die tezamen in een mooie cassette kunnen worden opgeborgen.

Venema begon met het fotograferen van ‘haar dorp’ Ouwe-Syl, met de drumband, het carnaval, Sinterklaas en de voetbalclub. Brugman: “Het grappige was dat de foto’s parallel liepen met die uit fotoalbums van vroeger. Dat bracht ons op het idee om de foto’s van nu te combineren met familiefoto’s uit de jaren 60 of 70 met die mooie specifieke kleuren uit die tijd. Zij vormen tezamen het eerste boekje.”

 

Tijdloos
In deel twee komen twintig interviews met Bilkerts, van de hand van Brugman met portretten waarvoor Venema haar negentiende-eeuwse camera gebruikte, waardoor de foto’s een ‘ouderwetse’ sfeer ademen. Alle geïnterviewden vertellen over hun band met Het Bildt. Voor student communicatie en hoofdklassekaatser Sjoerd de Jong zijn de kale vlaktes in de winter kenmerkend voor de streek, voor schrijver en redacteur van de Bildtse Post, Gerard de Jong is dat die magische lange dam bij Westhoek. “’t Is ’n lyntsy na de see, de navelstring die‘t ‘t Bildt ferbonnen hout met hur oorsprong.”

Het landschap staat centraal in het derde uitgave. Brugman: “Alle vier de boekjes worden uitgegeven op A5-formaat, alleen deze wordt liggend opengeslagen. Baukje heeft het landschap gefotografeerd zonder lens, met de pinhole techniek. Het licht valt dan alleen door een heel klein gaatje op het negatief. Door de lange sluitertijd, krijgen de foto’s iets tijdloos. Van mij zijn ook een aantal landschapsfoto’s opgenomen, die ik al eerder maakte.”

Het vierde deel wordt een soort plakboek en zal worden gevuld met portretten van andere Bilkerts en reüniebezoekers. Er worden er in 2018 twee gehouden. Eén in Ouwe-Syl en één in Westhoek. “We zijn onderdeel van het programma en gaan daar met een camera staan, om ook de verhalen op te tekenen van Bilkerts die nu elders wonen.”

 

Crowdfunding
Aan de vormgeving van de boekjes wordt veel aandacht besteed. Daar hangt natuurlijk een prijskaartje aan. Daarom begint 7 mei een crowdfundingsactie op de landelijke site voordekunst.nl. Tot die tijd loopt er een actie in de Bildtse Post waarbij lezers de cassette tegen een gereduceerde prijs kunnen bestellen. Samen met de diverse subsidies, onder andere van Lân fan Taal en Tresoar en giften van genereuze donateurs hopen de initiatiefneemsters genoeg geld binnen te halen om het project te laten slagen.

Brugman is inmiddels gaan houden van de mentaliteit van de Bilkerts. “Ze zijn eigenzinnig en rechtlijnig maar ook emotioneel. Baukje heeft mij eens verteld, dat ze het Bildt terugziet in de manier waarop zij fotografeert.” De naam van het project Mooie Plaatsys, dekt volgens Brugman helemaal de lading. “Het is een term uit een Bildtse revue en die past precies bij ons project. De verbondenheid met de streek is groot. Toen Baukje een poos door Australië trok en daar appels aan het plukken was, dacht ze ineens terug aan Ouwe-Syl en hoorde in haar gedachten de kerkklokken luiden. En dat terwijl ze al jarenlang weg was.”

 

 

Kijk ook op: http://www.mooieplaatsys.frl.

Reagearje

DE MOANNE

'de Moanne' wol in breed en kreatyf poadium biede foar aktuele en skôgjende bydragen oer kultuer en de keunsten. 'de Moanne' lit sjen wat der yn en om Fryslân spilet, yn taal, byld en nije media. 'de Moanne' ferskynt op it web, op papier en organisearret 'live'-moetingen.