Frije
HENK WOLF – Ien fan ‘e aardichste wurden om in feroaring fan betsjutting mei te yllustrearjen, is frije. Dat wurd is besibbe oan freon en betsjutte oarspronklik ek ‘graach lije meie’, ‘hâlde fan’. Al yn de njoggentjinde iuw krige frije ek in lichaamliker betsjutting, nammentlik dy fan streakjen, tútsjeboartsjen, hoallefoaljen en sa mear. Yn syn fierdere […]
Leestekenfrisismen
HENK WOLF – De studenten Nederlands aan de hogeschool waar ik werk, zijn behoorlijk vertrouwd met het Fries. De meesten spreken Fries, ze hebben doorgaans Fries op school gehad of een cursus gevolgd. Sommigen volgen naast Nederlands Fries als tweede studie of als bijvak. Natuurlijk beïnvloeden beide talen elkaar. Soms gaat dat zo subtiel dat […]
Ik leau net datte wy soks sizze
HENK WOLF – As it ûnderwerp fan in bysin do is, dan feroaret it bynwurd dat yn datst. Wy sizze ommers net ‘Ik hoopje dat do komst’, mar ‘ik hoopje datsto (= datst do) komst’. Dat it bynwurd him oan it ûnderwerp oanpast, is net sa ûngebrûklik. De oanpassing oan it wurdsje do fine wy […]
Mata Hari: Frysk of Nederlânsk?
GERBRICH DE JONG – Yn oktober 2016 ferskynde der foar it earst in boek fan de bekende Braziliaanske skriuwer Paulo Coelho yn it Frysk. It gie om in oersetting fan De spion, oer it libben fan Mata Hari. “In prul fan in boek” neffens Mata Hari-kenner Gert Koopmans. Ik wol it hjir lykwols net ha […]
In privileezje as stipe fan de Fryske frijheid
OEBELE VRIES – Koarte lêzing by de ynwijing fan de replika fan it frijheidsprivileezje fan 1417 yn it Provinsjehûs, 28 sept. 2017 It is altiten goed om te begjinnen mei wat bekends. Dêrom woe ik úteinsette mei in tekst dy’t de measten fan jimme grif kenne, de tekst nammentlik fan it Frysk folksliet. Dêr stiet […]
De oe van ‘computer’
HENK WOLF – Het Fries heeft twee varianten van de eenklank ‘oe’. In de woorden ‘koekje’, ‘rûte’ en ‘platehoes’ zit de korte variant. In de woorden ‘koeke’, ‘bûge’ en ‘hûs’ zit de lange. Laatst viel het mijn vrouw op dat ik ‘computer’ uitspreek met de lange ‘oe’ van het Friese ‘hûs’, terwijl zijzelf de […]
Assistent-regisseur of regieassistent?
HENK WOLF – In de aftiteling van een film zie ik altijd heel veel functiebenamingen langskomen. Van veel daarvan is de inhoud mij onbekend, zeker bij buitenlandse films. Bij een ‘assistant directeur’ kon ik me echter wel wat voorstellen. Die benaming zag ik laatst aan het einde van de film Médecin de campagne. Een ‘directeur’ […]
Tsien fingers blyn
ARJAN HUT – (ympresjes fan it redaksjelokaal op it Oranjewoud Festival) “hoe werkt dit?” (fn famke fan in jier as tsien nimt plak achter in remmington-typemasine alle tweintich stuoltsjes binne al in oere beset) “goh wat ouderwets!” (achter de measte typemasines sitte bern & bern der steane ek olivetti’s & olympia’s & vendexen […]
In ‘lijn’ is gjin ‘line’
HENK WOLF – Yn de wurdboeken fine jo as oersetting fan it Nederlânske ‘lijn’ it wurdsje ‘line’. Doch komt yn ‘e praktyk it wurdsje ‘lijn’ ek yn it Frysk foar. In ynterferinsje, sille guons sizze. Negearje, feroardielje en net tefolle oer prate, dat idee. Moast er mei in potlead lykwols in streek op papier […]
Spokjes
HENK WOLF – As wy prate, dan dogge wy in soad dingen tagelyk. Wylst wy wat sizze, betinke wy alfêst wat it folgjende wurdt dat wy sizze wolle. Dat is in ôfgryslik kompleks proses. It is dan ek gjin wûnder dat it wolris misgiet. Meastal pikke wy ûnbewust ien wurd, ek al soe in […]