D./Dirk/Durk: ‘Een groot natuurvriend’

GERBEN DE VRIES –  Utsein Atte Jongstra sille de measte minsken in ensyklopdy grif net fan A oant Z lêze. Foar ús gewoane minsken is it meastentiids wat omsneupen, seker yn de fjouwer mânske dielen fan de nije ensyklopdy fan Fryslân. Okkerdeis foel myn each op diel ien. It like even oft sawat de helte […]

Fertriet yn wurden en noaten

LIUWE VAN DER MEER –  ‘Ik rop syn namme tsjin de simmersee’, sa begjint Douwe Tamminga it earste gedicht fan syn magistrale syklus In Memoriam, skreaun nei oanlieding fan it ferstjerren fan syn iennichste soan Anne yn 1968. De dichter dy’t it fertriet útraast en him dêr winliken ek gjin ried mei wit. It bliuwt in […]

Trochleare en sa

WILLEM WINTERS – Sosjologen neame it arbeiderskultuer – merke, lieten [meisjongers], [platte] taal – ensafhinne. Philip Snijder is gjin sosjolooch, mar skriuwer. Syn roman ‘Zondagsgeld’ giet oer it libben op Bickerseilân, in buert yn Amsterdam, it is in tige sletten mienskip mei in eigen kultuer. De haadpersoan, in jonge fan 11 jier besjocht de ferhâldingen op Bickerseilân, […]

In Janusboek

GERBEN DE VRIES –  It oerkomt my oars net sa faak, dat ik in skiednisboek net útkrije kin. Je besykje it nei in pear wiken nochrris, litte it in skoftke lizze en geane dan op ‘e nij oan ‘e slach, om in jier letter te fernimmen dat it boek noch altyd op de steapel noch út […]

God in de oorlog

HUUB MOUS –  ‘Als tussen 1938 en 1945 paus Pius XII, geheel gehuld in het wit en met zijn bekende gespreide armen, in een pausmobiel aan de poort zou hebben gebonsd van Dachau, Auschwitz of Theresienstadt, dan zouden velen daarbuiten en velen daarbinnen de woorden hebben geroepen waarmee allen op die Romeinse Synode in 495 […]

De ferrieder fan Grou ûntmaskere

MARRE SLOOTS –  Nei 70 jier lang om let nij boek oer oarlochstiid yn Grou Wa wie de ferrieder fan de fersetsgroep fan Grou? Jierrenlang wie dat de fraach dy’t it doarp oan de Pikmar dwaande hold. Mar deroer prate, dat die men net nei de oarloch. It hie west. Yn dy swijsume mienskip groeide […]

Ho-ho-ho-oo-oo: boeren tusken 1955 en 1980

GERBEN DE VRIES –  Us omke Graddus gie net yn alles hielendal mei syn tiid mei. Dat wol sizze, hij buorke goed, mar wegere lange tiid in trekker oan te skaffen. Hy wie in echte hynsteman en brûkte noch oant begjin jierren santich fan de foarrige ieu hynders foar de wein. Swarte Friezen, dy’t simmers in […]

Alliearde bommen rekken Bitgummole yn it hert

MARRE SLOOTS –  “Ik ha Jo yn it kistke sjoen. Hielendal ûnbeseard, gjin skramke te sjen. Hja liket stoarn te wezen troch de loftdruk. Is it net in griis?” Op 17 septimber 1944 misten 215.000 kilo oan Alliearde bommen har doel, de fleanbasis by Ljouwert. Yn stee dêrfan rekken se Bitgum, Bitgummole en Ingelum. It […]

Anno Smith versierde het noorden

GERBEN DE VRIES –  Wederopbouwarchitectuur? De meningen hierover zijn sterk verdeeld, maar als er een volksreferendum over werd gehouden dan werden de meeste jaren vijftigwijken binnen twee jaar platgegooid. Architecten en studenten kunstgeschiedenis kunnen er wel lyrisch over worden. Ik citeer maar even: ‘Mooie jarenvijftigarchitectuur is rijk aan details: fraaie metselverbanden (siermetselwerk) en subtiele verwerkingen […]

Joadekampen

GERBEN DE VRIES – In protte minsken hawwe noch altyd it idee dat sawat alle joaden yn de Twadde Wrâldkriich troch oproppen en razzia’s oppakt en strookrjocht nei Westerbork transportearre binne. Foar in wichtich part wie dat ek sa, mar der wie ek in kategory minsken dy’t earst yn in wurkkamp sieten. Oer dizze groep […]

DE MOANNE

'de Moanne' wol in breed en kreatyf poadium biede foar aktuele en skôgjende bydragen oer kultuer en de keunsten. 'de Moanne' lit sjen wat der yn en om Fryslân spilet, yn taal, byld en nije media. 'de Moanne' ferskynt op it web, op papier en organisearret 'live'-moetingen.