It font foarby

PAUL VAN DIJK – 

Ik hie in falske start. Ik tocht dat de útstalling ‘It Font’ fan dichter Eeltsje Hettinga en fideokeunstner Lotte Middendorp yn it Fries Museum wie. Mar, sa die bliken, it projekt wie al ferhuze nei museum Belvédère, yn Oranjewâld. Dat hie ik fansels even better lêze moatten, mar Hettinga en Middendorp binne ek hast net by te hâlden. Hja wienen noch mar krekt werom fan de Buchmesse yn Frankfurt en in dei letter stie ‘It Font’ al wer yn it Fries Museum (mei dichter-essayist Martin Reints en byldzjend keunstner Machiel Braaksma) en no hat it projekt oant desimber in plakje yn Oranjewâld.

Net in praatje by in plaatje, mar wurden dy’t personaazjes wurde, in eigen libben liede.

Yn ‘e rjochterfleugel fan it museum, njonken de ‘vrij naar Mankes’ eksposysje, kaam de donkere sonoare stim fan Hettinga my al temjitte. Hettinga waarmet syn hannen en sjocht út op it waad. ‘Der wie in see, in lân, in lichem,’ mompelet er. We sjogge in fisk dy’t fongen wurdt en troch de dichter achter syn kateder fan alle kanten besjoen wurdt. Dat is ek it lêste wat we fan Hettinga sjogge. Yn de film draait it net om him, mar om syn wurden. En in spul mei wurden is it: letters dy’t ûnder wetter driuwe, sinnen dy’t yn in feart foarby lutsen wurde en wurden dy’t noch krekt net fersûpe (yn it gedicht ‘Sliepend’ bygelyks). Wurden as metafoar foar it libben. Ek it wetter, de see, hat in wichtige rol yn de gedichten en de bylden.

In prachtige poezijfilm
Fan ferskate koarte films is foar dizze utstalling ien lange poëzijfilm makke. Lotte Middendorp kiest har plaatsjes soarchfâldich. Se boartet geregeld mei de skerpte fan it byld, wêrtroch it gehiel in mysterieuze sfear krijt. Foaral de ûnderwetterbylden fan ‘driuw’ binne fassinearjend om nei te sjen. Ik wit noch hieltyd net wat ik sjoen haw. Hettinga deklamearret syn gedichten op syn eigen unike wize. Mysterieus en twingjend yn ‘Driuw’, mar ek kwetsber, benammen yn it gedicht ‘Sliepend’. Foar de net Fryske harkers folget der oan ‘e ein fan elk gedicht in Ingelske oersetting fan David Colmer.

De oersettings fan Colmer soargje der foar dat de twa Ingelsen dy’t njonken my op it bankje nei de film seagen, de hiele film sitten bleaun binne en harren fernuvere hawwe oer de ferrassende bylden en de klanken fan it Frysk.

Rutger Zuydervelt hat in sfearyske soundtrack komponearre dy’t foar in mankelike ûndertoan soarget. De iene kear hiel subtyl, mei strikers en piano – wat ‘minimal music’-eftich, de oare kear mijt er it eksperimint net en jout in kollaazje fan oanboazjende synthesizer en fûgel- en seelûden jo in ûnbehaachlik gefoel.

De leporello dy’t Gert Jan Slagter spesjaal foar de utstalling ûntworpen hat, bestiet út it twatalige gedicht ‘In spegel de see ‘ / ‘The sea a mirror’ en seis bylden út de koarte films. Ik hoopje dat de oare gedichten op in selde wize op papier ferskine sille!

Eeltsje Hettinga en Lotte Middendorp bringe ús mei ‘it Font’ wat nijs: net in praatje by in plaatje, mar wurden dy’t personaazjes wurde, in eigen libben liede. Wurden om hiel even yn te fersûpen.
‘It Font’ yn Museum Belvédère is noch te sjen oant 18 desimber. Ek te sjen op Explore the North. Sjoch foar mear op: www. itfont.nl