Gjin swart gat nei Souldada

ARJAN HUT – 

Trije katten lizze yn de hûskeamer te sliepen. It hat nachts flink stoarme en reind. ‘Ze stonden vanmorgen behoorlijk gepikeerd te wachten tot ze naar binnen konden’, seit Herman Woltman wylst er twa cappucino’s delset. Bûten giselt de rein alwer tsjin de ruten. Ik bin by him yn Drylts op besite om te praten oer de ein fan de gitarist syn band Souldada. Fjouwer dagen earder wie yn Theater Sneek it lêste optreden.

‘Iedere groep zou eigenlijk moeten beginnen met het afscheidsconcert, dat is een uitspraak van impresario Paul Kaptein. Zondag was misschien wel ons beste optreden ooit. We hebben er dan ook een hele tijd naar toegeleefd. Voor mezelf is het zo’n driekwart jaar geleden, dat ik wist dat het voorbij zou zijn. Op dat moment stonden er nog drie boekingen. Daar zijn nog een paar optredens bijgekomen. Zo’n kleine serie is ideaal om in vorm te komen en naar het slotakkoord toe te werken. Daarvoor hadden we bijna een jaar niet gespeeld.

 

Je stopt heel veel tijd en energie en ook geld in wat je doet, het is hard werken en uiteindelijk trokken we maar weinig publiek.

 

Het was ergens eind 2015, nadat we uit Zuid-Afrika teruggekomen waren, dat we bijelkaar kwamen voor een vergadering. In Zuid-Afrika waren er spanningen geweest, die moesten worden uitgesproken. Het was onze bassist Bart Soeters die voorstelde om een periode rust te nemen en daarna verder te kijken.

Je stopt heel veel tijd en energie en ook geld in wat je doet, het is hard werken en uiteindelijk trokken we maar weinig publiek. Niet dat het daarom gaat, maar je moet ergens je energie en motivatie vandaan halen. Het was wel eens vreemd, omdat we zoveel positieve reacties kregen op onze muziek en de cd’s, maar dat zich dat niet vertaalde in vollere zalen. Dan voelde ik mij ook schuldig tegenover de theaters die ons boekten, dat zijn toch ook commerciële instellingen.

Niet dat het alleen daarom gaat, maar als er in een zaal voor honderd man twintig bezoekers zitten, dan moet zo’n theater erop toeleggen. Ook tegenover de muzikanten vind ik het lullig. Als onze drummer met O’G3NE speelt staat hij wèl voor volle zalen.’

Yn de simmer fan 2014 prate ik foar it Friesch Dagblad mei Herman yn Café De Bak. We hiene it oer Janna Koussios, sjongeres op it trochbraakalbum Canção út 2008. Sy hâlde nei twa jier Souldada op mei sjongen, woe wat oars mei har libben dwaan. We praten ek oer it hommelse ferstjerren fan har opfolchster Maeike Sijtsma, op har 29e. Sy song op it album Oer de grins, toerde mei de band troch Súd-Afrika. Yn de wenkeamer stiet in portretfoto fan Maeike, mei har flamjende reade hier.

In freondinne fan Maeike, Femke Hoeksma, naam de rol fan frontfrou oer. Sy sjongt op de lêste cd Watervolk (2014). ‘Souldada heeft wel een lading gekregen’, merkt Herman op. ‘Het is ook niet zo dat ik heel droevig ben dat het voorbij is. Het is wat vreemd, maar eigenlijk ben ik opgelucht. Ik wil graag ook met nieuwe dingen bezig, verder gaan. Van een zwart gat is geen sprake.’

Ien fan dy nije projekten dêr’t er him op konsintrearret is Mien Skip, in teatraal muzikaal iepenloftspektakel dat yn 2018 by Earnewâld útfierd wurde moat. Herman Woltman docht mei en ek sjongeres Ella de Jong, mei wa’t er ek it duo Ella & her Man foarmet. ‘Een duo-bezetting is wel praktischer. Voor Souldada was het ook niet eenvoudig om elke keer de agenda’s af te stemmen. Je hebt te maken met verschillende actieve, drukbezette muzikanten. Met Ella oefen ik nu elke vrijdag. Met haar heb ik misschien wel een vergelijkbare klik als eerder met Janna Koussios [de earste sjongeres fan Souldada]. Vreemd genoeg blijft er wel het verlangen naar een band, ook met Ella & her Man. Een drummer bijvoorbeeld voegt al zoveel toe’, laket er.

In dei foar it optreden yn Snits spile Souldada yn it live radio/tv-programma Op & Ut. Ien ferske spilen se en dêrnei soene se noch ien spylje, mar dat rûn oars. ‘Het alarm ging af, in de oude gevangenis. Niemand kreeg hem uit, het loeide maar door. De technici wisten het ook niet meer. Als we nog zouden spelen, dan helemaal aan het eind, zei men. Dus Femke ging naar haar auto om de parkeerautomaat bij te vullen. En toen konden we wél spelen, maar was Femke weg.’ Is dat no typysk Souldada, sokke pech? ‘Nee, nou nee hoor, dat ook weer niet. We hebben maar één liedje kunnen spelen, Luna Nueva, en zonder soundcheck, toch klonk het perfect.’

As ik him freegje wêr’t er it meast grutsk op is, pakt er it album Canção derby. ‘Achteraf was Canção het beste album. Verreweg.’ Hy wiist my op it fraai fersoarge omslach, mei allerhanne details dy’t yn it tekstboekje weromkomme. Elk lietsje hat syn eigen symboal. ‘Van Else Boekema, dit valt toch niet te evenaren?’

Mar it wie ek de gearwurking mei sjongeres Koussios dy’t him befoel. ‘Janna bedacht veel betere zanglijnen dan ik. Zij pushte mij … zoals bij de Beatles, waar de verschillende bandleden elkaar uitdaagden en ze zo boven zichzelf uit konden stijgen. Je moet het niet verwarren met romantische liefde, maar Janna was een soort muze. Ze inspireerde en gaf energie.’ Dat sy nei twa jier Souldada wat oars mei har libben woe as sjongeres wêze, moast Woltman wol respektearje. Mar begripe koe er it net. ‘Het was een groot gemis toen ze stopte.’

‘Met Ella heb ik weer wat ik met Janna ook had. We oefenen elke vrijdag. Deze vrijdag toevallig niet. Zij speelt meerdere instrumenten, is actief met onder meer de Big Band Friesland en doet ook nog eens theater. Ze is heel creatief, energiek en heeft humor. De naam Ella & her Man komt ook van haar, net als de naam Mien Skip voor het skûtsje-projekt.’

De gitarist wol graach foarút, al hat er ek no gjin tiid om him te ferfelen. Hy hat twa grutte dochters dy’t by him wenje yn Drylts en is drok mei it jaan fan gitaarlessen. Hy jout les op It Hearrenfean, yn De Lemmer, Ljouwert en De Jouwer. Dy middeis sil er nei Sint-Nyk.

‘Hessel Fluitman [resinsint foar it Friesch Dagblad] is denk ik een grote fan van Carel van Leeuwen, onze cellist’, mient Woltman, as er it besprek fan it ôfskiedskonsert derby krijt. ‘Altijd als hij ons bespreekt gaat het vooral over Carel!’

Hy sil syn bandleden wol misse. ‘Voor Femke was Souldada denk ik een goede leerschool. Ze is gegroeid als zangeres, heeft veel ervaring opgedaan.’ Hoeksma stie ek op it Frysk Sjongers Gala yn De Lawei en is sjongeres by Pink Floyd Project. Mei bassist Bart Soeters komt it ek wol goed. ‘Heb je dat filmpje van hem gezien op YouTube? Hij heeft meer dan 50 bassen, custom-made, van over de hele wereld, en hij bespeelt ze allemaal.’ Dat filmke, fan Bass Sounds, is al hast 900.000 kear besjoen. “Bassistenporno”, skreau immen yn in kommentaar derby.

‘We hebben geprobeerd om in Sneek zondag iedereen bijelkaar te krijgen. Dat is niet gelukt, zo miste zangeres Anne-Lie Persson, een van oorsprong Zweedse zangeres, en Izaline Calister kon ook niet. Maar Janna was er wel bij. Ze woont al jaren in Den Haag met haar gezin en is kinderpsychologe. We hebben nog wel eens contact gehad en zij hintte zelf wel eens in de richting van: zullen we samen nog eens iets doen? Toch heb ik de boot afgehouden. Ik ben na al die jaren klaar met af-en-aan, dat hoeft voor mij niet meer.’

 

 

Souldada 2005-2017
De muzyk fan Súd-Amearika en Súd-Europa klinkt troch yn Souldada: de namme is in ferbastering fan Saudade, in hiel lestich oer te setten Portugeesk begryp. Fjouwer albums makke de band, der wurken talleaze muzikanten mei, se reizgen de hiele wrâld oer, mei teksten yn it Frysk, Nederlânsk, Afrikaansk, Portugeesk en noch folle mear talen. Teksten kamen ûnder oaren fan Hanneke de Jong, Baukje Wytsma en Carina Stander. Bekende nûmers binne Salsabern, Watervolk, Luna Nueva, Silveira Marisé, Circus en Oer de Grins.