Eb en Vloed: oproep aan Fryslân

DIRK VAN GINKEL – 

Beeld: Barteld, ‘Zee’. Olieverf op doek, 140×180 cm, 2014.

 

In Het Informatie Paviljoen van Lauwersoog is tot en met 29 maart de tentoonstelling ‘Eb en Vloed i.o.’ te zien. Een voorproefje van wat het nieuw te bouwen Kunstpaviljoen Eb en Vloed straks te bieden heeft. Tenminste, als de benodigde financiën gevonden kunnen worden. De provincie Groningen heeft al een substantieel bedrag toegezegd van 1,7 miljoen euro. Harm Post, directeur Lauwersoog, deed bij de opening vorige week een uitdrukkelijk beroep op de provincie Fryslân om de bijdrage van Groningen te verdubbelen.

Ze waren er bijna allemaal, de Friese kunstenaars die bekend zijn geworden door exposities in Museum Belvédère en galerie Het Gemaal in Gersloot. Jan Roos, Jan Snijder, Marije Bouman, Barteld… Het Informatie Paviljoen hing stampvol met hun werk. Maar om de kunst ging het deze keer maar zijdelings.

 

Harm Post: “Tegen de provincie Fryslân wil ik zeggen: de Waddenzee – een gebied met dezelfde standing als het Great Barrier Reef en de Grand Canyon – hoort niet alleen bij Groningen maar ook bij jullie.”

 

Kunstzinnig centrum
De expositie ‘Eb en Vloed i.o.’ was in eerste instantie bedoeld als officiële aftrap voor het project Kunstpaviljoen Eb en Vloed dat binnen een paar jaar moet worden gerealiseerd in de haven van Lauwersoog. De vele tientallen aanwezigen – onder wie de Commissaris van de Koning van Groningen Max van den Berg – hadden de gladheidswaarschuwingen van ANWB en KNMI getrotseerd om hierbij aanwezig te zijn.

Het is ook niet zomaar iets dat hier gebouwd zal worden. Kunstpaviljoen Eb en Vloed maakt namelijk deel uit van een serie plannen die met elkaar voorzien in een nieuwe toekomst voor Lauwersoog. Het moet het toeristisch en economisch middelpunt worden van de grensstreek tussen Friesland en Groningen. Een uitgestrekt gebied met daarin Werelderfgoed Waddenzee, Nationaal Park Lauwersmeer, de Nationale Landschappen Middag-Humsterland, de Noordelijke Friese Wouden en Nationaal Park Schiermonnikoog. Thom Mercuur (collectioneur, galeriehouder Het Gemaal en oprichter van Museum Belvédère) en Gunnar Daan (architect) dachten dat het een goed idee zou zijn om van Lauwersoog nu ook een kunstzinnig centrum te maken. Met een kunstpaviljoen dat de schoonheid van land en zee, eb en vloed, recreatie en visserij centraal stelt. De kunst is er, de bouwtekeningen voor het museum zijn gemaakt, de steun van Groningen is verzekerd. Maar dat is nog niet genoeg.

 

Economie en kunst
Harm Post, directeur Lauwersoog, zei in zijn welkomstwoord dat jaarlijks 1,8 miljoen mensen Lauwersoog bezoeken. “Sommigen zijn op doorreis naar Schiermonnikoog, de meerderheid komt om te recreëren. Men wandelt, fietst, vaart en eet een visje.” Nu al, terwijl er het gebied op dit moment alleen nog maar industriële functionaliteit uitstraalt.

“De diepere achtergrond van ons streven om Eb en Vloed te realiseren is tweeledig. We willen in de eerste plaats de recreanten de gelegenheid geven om zich te vergapen aan deze prachtige kunst als de weersomstandigheden een beetje tegenzitten. Daarnaast is er zoiets als het verborgen verband tussen economie en kunst en cultuur. Veel mensen denken dat die zaken niets met elkaar te maken hebben, maar dat is een onjuiste veronderstelling. Ondernemers die zich hier willen vestigen oriënteren zich juist op de sector kunst en cultuur. Want mensen willen alleen maar in een regio werken als er een volwaardig kunst- en cultuurklimaat aanwezig is. En dat is precies de reden waarom wij van Lauwersoog hebben gezegd: wij gaan voor dit project.”

 

Marthe Röling:  “Eb en Vloed is geweldig voor de kunst, voor Lauwersoog en voor de twee elkaar rakende provincies. Ik wens iedereen, ook de beide provincies, succes bij het realiseren van de plannen.”

 

Oproep
Maar daar is geld voor nodig. Ongeveer vier miljoen euro. “Een fiks deel daarvan is beschikbaar gesteld door de provincie Groningen”, zegt Harm Post. “En tegen de provincie Fryslân wil ik zeggen: de Waddenzee – een gebied met dezelfde standing als het Great Barrier Reef en de Grand Canyon – hoort niet alleen bij Groningen maar ook bij jullie. Ik roep de provincie Fryslân op om er in het komende collegeprogramma voor te zorgen dat het bedrag dat Groningen ter beschikking heeft gesteld verdubbeld wordt. Dan zorgen wij ervoor dat de bouwkosten op tafel komen. En vervolgens grijpen we het lokale en regionale bedrijfsleven bij de kladden om samen met ons voor de exploitatie van het museum te zorgen. Dat is de taakverdeling die ons voor ogen staat voor wat betreft de financiën.”

Ook kunstenares Marthe Röling die de officiële opening verrichte, deed een beroep op Fryslân: “Ik vind Eb en Vloed geweldig voor de kunst. De kunst die in deze tijd absoluut verwaarloosd wordt, terwijl zij toch een beschaving kenmerkt en definieert. Het is ook goed voor de plannen voor Lauwersoog. En voor de twee elkaar rakende provincies. Ik wens iedereen, ook de beide provincies, succes bij het realiseren van de plannen.”

 

Mienskip
Over de terughoudendheid van Fryslân werd ook na het officiële gedeelte nog het nodige gezegd, onder verwijzing naar het thema van Leeuwarden Culturele Hoofdstad bijvoorbeeld: het ‘verbinden van mensen’. Zo zei kunstenaar Barteld: “Als Fryslân in het kader van de mienskip-gedachte de nu wel folkloristisch geworden rivaliteit met Groningen eens liet varen, dan kwam Eb en Vloed er gewoon. En dan is er door Fryslân in 2018 ook iets heel substantieels te melden: een museum met een geweldige collectie in een schitterend gebouw, een havengebied dat economisch en toeristisch toekomst heeft en geweldige natuurgebieden die nog beter op de kaart staan. Alles in mienskip met Groningen. Als dat geen stap vooruit is …”